معمولا مردم از قرص یا انواع دیگر داروی ناپروکسن برای تسکین درد و تورم استفاده می‌کنند. این دارو می‌تواند به درمان تب نیز کمک کند. ناپروکسن یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است. داروی ناپروکسن یک داروی تجویزی است. یعنی برای خرید آن از داروخانه به نسخه پزشک احتیاج است. البته می‌توان انواع ضعیف‌تر آن را بدون نسخه هم تهیه کرد. در این مقاله از تریتا، داروی ناپروکسن، انواع آن، کاربرد آن و عوارض جانبی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. با ما همراه باشید.
قرص یا انواع دیگر داروی ناپروکسن چیست؟
ناپروکسن یک داروی مسکن است که التهاب و سفتی مفاصل را تسکین می‌دهد. دیگر داورهای ضد التهاب غیر استروئیدی در همان کلاس دارویی عبارتند از:
- استیل سالیسیلیک اسید
- دیکلوفناک
- ایبوپروفن
- ملکسی کام
ناپروکسن به وسیله مسدود کردن آنزیمی که پروستاگلاندین را تولید می‌کند اثر خود را برجا می‌گذارد. پروستاگلاندین‌ها نقش مهمی در التهاب دارند و بدن آنها را در محل بافت آسیب‌دیده تولید می‌کند که باعث قرمزی، گرما، ورم و درد می‌شوند. داروی ناپروکسن با عناوین ناپروکسن یا سدیم ناپروکسن در دسترس است. تفاوت عمده بین سدیم ناپروکسن و ناپروکسن این است که سدیم ناپروکسن سریع‌تر جذب بدن می‌شود. بدن در ۲ ساعت به سطوح اوج ناپروکسن و در ۱ ساعت به سطح اوج سدیم ناپروکسن می‌رسد، به این معنی که سدیم ناپروکسن را سریع‌تر از سدیم معمولی جذب می‌کند.
کاربردهای قرص ناپروکسن و دیگر انواع آن
از داروی ناپروکسن و قرص آن برای رفع این مشکلات استفاده می‌شود:
- روماتیسم مفصلی
- استئوآرتریت
- آرتریت نوجوانان
- روماتیسم ستون فقرات
- تاندونیت
- بورسیت
- حمله نقرس
- درد، کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات
- سردرد
- درد دندان
- گرفتگی های قاعدگی
- تب
برندهای سازنده داروی ناپروکسن
در ایالات‌متحده، داروی بدون نسخه ناپروکسن الیو (Aleve) نامیده می‌شود . تناپروکسن تجوزیزی هم به ناپروسین و آناپروکس معروف است.
در ایران نیز شرکت‌های متعددی این دارو را وارد یا تولید می‌کنند از جمله:
- داروسازی کیمیدارو
- داروسازی پارس دارو
- داروسازی رازک
- داروسازی روز دارو
- داروسازی عبیدی
- داروسازی سبحان دارو
- داروسازی ایران ناژو
- داروسازی سها
تهیه ناپروکسن از طریق داروخانه یا فروشگاه‌های آنلاین معتبر امکان‌پذیر است.
محتویات داروی ناپروکسن
انواع مختلفی از ناپروکسن وجود دارد. قرص‌های معمولی ناپروکسن شامل بسته‌های ۲۵۰ میلی‌گرمی، ۳۷۵ میلی‌گرمی، یا ۵۰۰ میلی‌گرمی ناپروکسن هستند.
سدیم ناپروکسن با جذب سریع، به صورت کپسول و قرص ۲۲۰ میلی‌گرمی بدون نسخه وجود دارد و انواع قرص ناپروکسن ۲۷۵ میلی‌گرمی و ۵۵۰ میلی‌گرمی آن نیز با نسخه پزشک در دسترس است. ناپروکسن با دوز کم به شکل قرص یا کپسول وجود دارد.
کودکان و افرادی که در بلعیدن قرص مشکل دارند می‌توانند از شربت ناپروکسن استفاده کنند. شربت ناپروکسن حاوی ۲۵ میلی‌گرم دارو در هر میلی‌لیتر است.
جدول زیر اجزای غیر فعال در ناپروکسن معمولی، سدیم ناپروکسن، و شربت ناپروکسن را تشریح می‌کند. افرادی که آلرژی و یا عدم تحمل نسبت به هر یک از محتویات غیر فعال دارو دارند، باید از استفاده از ناپروکسن اجتناب کنند.
| ناپروکسن | سدیم ناپروکسن | شربت ناپروکسن |
|
|
|
ناپروکسن در قرص‌های پوشش روده‌ای نیز موجود است. این قرص‌ها ناپروکسن را به جای معده، درون روده آزاد می‌کنند. این فرمولاسیون به جلوگیری از عوارض جانبی گوارشی که گاهی اوقات با ناپروکسن مرتبط هستند، کمک می‌کند. مشابه با قرص معمولی ناپروکسن، قرص‌های با پوشش روده‌ای در قرص‌های ۲۵۰ میلی‌گرمی، ۳۷۵ میلی‌گرمی و ۵۰۰ میلی‌گرمی عرضه می‌شوند.
ناپروکسن به شکل در در دسترس است؟
ناپروکسن به شکل قرص، کپسول مایع و به شکل مایع در دسترس است. دوز ناپروکسنی که یک فرد نیاز دارد، به این بستگی دارد که به چه دلیل از این دارو استفاده می‌کند. یک قانون کلی، استفاده از کم‌ترین دوز موثر برای کوتاه‌ترین مدت‌زمان ممکن است. پیروی این قانون به جلوگیری از بروز عوارض جانبی کمک می‌کند. معمولا پزشکان به مردم توصیه می‌کنند که ناپروکسن و دیگر NSAIDها را همراه با غذا مصرف کنند تا از عوارض گوارشی آن جلوگیری شود. در ادامه نوع داروی ناپروکسن مناسب برای برخی از مشکلات رایج توضیح داده می‌شود.
درد خفیف تا متوسط
برای تب و درد خفیف تا متوسط، بزرگسالان بین ۱۲ تا ۶۵ سال می‌توانند هر ۱۲ ساعت یک قرص ۲۲۰ میلی‌گرمی ناپروکسن مصرف کنند. کودکان زیر ۱۲ سال نباید ناپروکسن را دریافت کنند،مگر اینکه پزشکشان آن را توصیه کند.
اوستئوآرتریت، روماتیسم مفصلی، روماتیسم ستون فقرات
می‌توان علائم استئوآرتریت که عموما به عنوان آرتریت، روماتیسم مفصلی و روماتیسم ستون فقرات را با دوز ۲۲۰ میلی‌گرم تا ۵۵۰ میلی‌گرمی ناپروکسن در هر ۱۲ ساعت کنترل کرد. ناپروکسن این مشکلات را درمان نمی‌کند اما باعث تسکین درد و التهاب خواهد شد.
حملات حاد نقرس
افراد با تجربه حملات حاد نقرس، ممکن است ۸۲۵ میلی‌گرم از این دارو را برای یک دوز و به دنبال آن ۲۷۵ میلی‌گرم در هر ۸ ساعت مصرف کنند.
آرتریت روماتوئید نوجوانان
پزشکان می‌توانند ناپروکسن را برای کنترل درد و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید نوجوانان تجویز کنند. افراد هم می‌توانند شربت مایع ناپروکسن را به کودکان ۲ ساله و بزرگ‌تر بدهند. دوز توصیه‌شده ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا است که به دو دوز ۱۲ ساعته تقسیم می‌شود.
سردرد
استفاده از ناپروکسن برای تسکین درد سردرد و سردردهای میگرنی بحث‌برانگیز است. افراد می‌توانند هر ۱۲ ساعت، ۵۵۰ میلی‌گرم سدیم ناپروکسن مصرف کنند و در صورت نیاز ممکن است آن را به ۸۲۵ میلی‌گرم افزایش دهند. دوز روزانه نباید از ۱۳۳۷۵ میلی‌گرم فراتر رود.
سدیم ناپروکسن آهسته‌تر از سدیم ناپروکسن معمولی و دیگر NSAIDها تجزیه می‌شود. این بدان معنی است که سدیم ناپروکسن باید برای مدت طولانی‌تری از داروهای ضد التهاب دیگر فعال بماند. با این حال، بعد از ۲ ساعت، میزان تسکین درد سردرد با سدیم ناپروکسن نسبت به دیگر NSAIDها کمتر است. اگر چه ناپروکسن می‌تواند برای کاهش درد سردرد و سردردهای میگرنی استفاده شود، دیگر NSAIDها ممکن است قدرت تسکین بیشتری داشته باشند.
مقالات زیر مربوط به سردرد و میگرن هست که مطالعه آنها توصیه می‌شود:
حداکثر دوز توصیه‌شده روزانه ناپروکسن
از نوع بدون نسخه‌ی ناپروکسن، باید برای یک دوره کوتاه‌مدت بین ۳ تا ۵ روزه برای تسکین درد و کمتر از ۳ روز برای تب استفاده کرد. اگر مشکلی وجود دارد که نیازمند درمان جدی‌تری است، باید به پزشک مراجعه کرد.
برای کودکان بین ۲ تا ۱۲ سال، حداکثر دوز روزانه بر اساس وزن، میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن آنها است. آنها نباید این دارو را به مقدار بیش از ۱۰۰۰ میلی‌گرم در هر ۲۴ ساعت مصرف کنند. در مورد داروی بدون نسخه ناپروکسن، کودکان ۱۲ ساله و بالاتر نباید بیش از ۶۶۰ میلی‌گرم از آن را در ۲۴ ساعت مصرف کنند.
مطالعات انجام شده، هیچ سودی در استفاده روزانه از دوزهای بالاتر از ۱۰۰۰ میلی‌گرم نشان نداده‌اند، اما برخی منابع مصرف حداکثر ۱۶۵۰ میلی‌گرم در روز را برای ۶ ماه برای ورم مفاصل پیشنهاد می‌کنند.
عوارض جانبی قرص ناپروکسن و انواع دیگر آن چیست؟
میزان تکرر و شدت عوارض جانبی‌ای که ناپروکسن ایجاد می‌کند به عوامل متعددی بستگی دارد. ملاحظات این شرایط شامل مقدار دوز و مدت درمان، دیگر بیماری‌هایی که فرد ممکن است داشته باشد، و عوامل خطر فردی است. در بخش‌های زیر در مورد عوارض جانبی شایع و جدی ناپروکسن بحث می‌شود:
عوارض جانبی رایج شربت، قرص و کپسول ناپروکسن چیست؟
جدول زیر از شایع‌ترین عوارض جانبی گروه‌بندی شده توسط سیستم‌های بدن را فهرست می‌کند. عوارض جانبی در این جدول تقریبا در ۳ تا ۹ درصد افراد رخ می‌دهد.
| سیستم بدن | عارضه جانبی |
| دستگاه گوارش | درد یا سوزش قلب، یبوست، درد شکمی، تهوع |
| سیستم عصبی مرکزی | سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی، افسردگی، خستگی |
| پوست | خارش پوست، اکیموز و جوش های پوستی |
| سیستم قلبی و عروقی | تنگی نفس و ادم پریفرال |
| قوای حسی | صدای زنگ در گوش |
عوارض جانبی جدی شربت، قرص و کپسول ناپروکسن چیست؟
اگرچه افراد می‌توانند ناپروکسن با دوز پایین را بدون نسخه خریداری کنند، اما این دارو برای همه ایمن نیست.
افراد دارای بیماری‌های قلبی جدی، مانند بیماری‌های قلبی، بیماری‌های قلبی-عروقی و نارسایی احتقانی قلب، ممکن است عوارض جانبی شدیدی را به سبب مصرف ناپروکسن تجربه کنند. عوارض جانبی شدید مصرف ناپروکسن شامل این موارد است:
- حمله قلبی
- سکته
- لخته خون
افراد دارای فشار خون بالا نیز باید با احتیاط این دارو مصرف کنند. ناپروکسن می‌تواند موجب احتباس سدیم در کلیه‌ها شود و می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود. فردی که فشار خون بالایی دارد باید قبل از مصرف ناپروکسن با پزشک خود مشورت کند.
عوارض جانبی گوارشی ناشی از مصرف ناپروکسن می‌تواند شدید باشد. خونریزی در شکم، ایجاد زخم معده و یا انسداد روده می‌تواند در هنگام مصرف ناپروکسن رخ دهد. اغلب اوقات، سالمندان آسیب‌پذیرترین گروه سنی برای عوارض گوارشی هستند. افرادی که سابقه زخم معده و یا خونریزی گوارشی دارند، ۱۰ برابر بیشتر از کسانی که ناپروکسن مصرف می‌کنند، در معرض خطر خونریزی قرار دارند. برای این افراد، حتی درمان کوتاه‌مدت نیز می‌تواند خطرناک باشد.
تداخلات دارویی
ناپروکسن ممکن است با چندین داروی تجویزی و غیر تجویزی تداخل داشته باشد. نوشیدن الکل و مصرف ناپروکسن ممکن است خطر عوارض گوارشی را افزایش دهد.
- مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین: افرادی که از داروهای ضد افسردگی مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) استفاده می‌کنند، خطر خونریزی گوارشی و زخم معده در هنگام مصرف ناپروکسن را افزایش می‌دهند. SSRI ها شامل این داروها است:
- سیتالوپرام (citalopram)
- اسیتالوپرام (escitalopram)
- فلوکستین (fluoxetine)
- فلوووکسامین (fluvoxamine)
- پاروکستین (paroxetine)
- سرترالین (sertraline)
- ورتیوکستین (vortioxetine)
- استروئیدهای خوراکی: اگر استروئیدهای خوراکی مثل پردنیزولون و داروهای ضد پلاکت با ناپروکسن ترکیب شوند، ممکن است این داروها باعث افزایش خونریزی معده و روده و زخم شوند.
- رقیق‌کننده خون: ناپروکسن تجمع پلاکت‌ها را مسدود می‌کند، که یک گام ضروری در لخته کردن خون است. مسدود کردن تجمع پلاکت‌ها می‌تواند زمان توقف خونریزی را افزایش دهد. افراد باید قبل از ترکیب کردن ناپروکسن با رقیق‌کننده‌های خون مانند داروهای ضد پلاکت و ضد انعقاد با پزشک صحبت کنند.
ملاحظات بارداری و شیردهی
زنان باید از مصرف ناپروکسن در سه‌ماهه سوم بارداری اجتناب کنند. NSAIDها می‌توانند از تولید پروستاگلاندین توسط بدن جلوگیری کنند و این امر ممکن است بر حاملگی تاثیر بگذارد. مصرف ناپروکسن در سه‌ماهه سوم بارداری ممکن است باعث ناهنجاری‌های قلبی در جنین شود. هچنین اگر مادر ناپروکسن را مصرف کند، ممکن است عوارض جانبی جدی آن را نوزاد تجربه کنند. از این رو، پزشکان ناپروکسن را برای زنان شیرده توصیه نمی‌کنند.
نکاتی که قبل از مصرف قرص ناپروکسن باید در نظر گرفت
اگر فردی سابقه حساسیت یا عدم تحمل نسبت به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا NSAIDها را داشته باشد، نباید ناپروکسن را مصرف کند.
- آسم ناشی از آسپرین: یکی از انواع عدم تحمل در برابر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، آسم ناشی از آسپرین است. علائم آسم و واکنش‌های آلرژیک شدید ممکن است زمانی رخ دهد که افراد مبتلا آسپرین مصرف می‌کنند. این افراد باید از ناپروکسن و سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی به دلیل خطر افزایش عوارض جانبی شدید اجتناب کنند.
- بارداری: در طول دو دوره اول سه‌ماهه بارداری، زنان باید با احتیاط از ناپروکسن استفاده کنند و وقتی بارداری وارد سه‌ماهه سوم خود می‌شود، باید از مصرف ناپروکسن اجتناب شود. ناپروکسن ممکن است در شیر مادر وجود داشته باشد که می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی برای نوزاد شود.
- تداخلات دارویی: نباید داروهای ضد افسردگی خاص، داروهای فشار خون بالا و داروهای کم‌خونی را با ناپروکسن ترکیب کرد.
- ملاحظات پزشکی: تشخیص مشکلات و بیماری‌های خاص ممکن است احتمال تجربه عوارض جانبی مانند بیماری قلبی، زخم معده و بیماری کلیه را افزایش دهند.
- سن: کودکان زیر ۱۲ سال باید از مصرف ناپروکسن اجتناب کنند، مگر اینکه پزشک این دارو را تجویز کند.
جمع‌بندی نهایی در مورد قرص ناپروکسن
به شرط استفاده شدن در دوز مناسب، ناپروکسن یک مسکن مطمئن و موثر است. این دارو به دو صورت در داروخانه ارائه می‌شود. برخی از انواع آن تنها با تجویز پزشک به بیمار داده می‌شوند، اما برخی دیگر بدون نیاز به نسخه به فروش می‌رسند. افراد می‌توانند از قرص ناپروکسن یا حالات دیگر آن برای تسکین درد ناشی از التهاب استفاده کنند.
داروی ناپروکسن برای همه افراد ایمن نیست. افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند باید برای جلوگیری از عوارض جانبی، با احتیاط از ناپروکسن استفاده کنند. افراد مبتلا به بیماری‌های معده و روده، بیماری‌های قلبی و یا بیماری‌های کلیوی باید در مورد استفاده از داروهای ضد التهاب غیر اسنروئیدی که ناپروکسن هم جزو آنها است، با پزشک خود مشورت کنند. ناپروکسن می‌تواند در دوران بارداری و شیردهی نیز خطرناک باشد.
منبع: MedicalNewsToday
