یکی از دلایلی که باعث احساس سردرد می‌شود، میگرن است. برای درمان میگرن، راه‌های متعددی وجود دارد که برخی از آن‌ها باعث پیشگیری از حملات میگرنی مجدد، و برخی از آن‌ها باعث کاهش و بهبود علائم میگرن می‌شوند. در این مقاله از تریتا، در مورد درمان میگرن و انواع داروهایی که برای تسکین درد آن به کار می‌روند بحث خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
پیش‌تر در تریتا، در مورد ماهیت میگرن و همچنین در مورد انواع سردرد نیز صحبت شده است. می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر مطالب مربوط به آن‌ها را نیز مطالعه فرمایید.
میگرن چیست؟
میگرن یک بیماری عصبی است که با دوره‌های مکرر از بروز علائمی شناخته می‌شود که آن‌ها را حمله میگرنی می‌نامند. میگرن معمولا با سردرد همراه است و گاهی هم تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، لمس، بو یا صدا، سرگیجه، اختلالات بینایی و سوزش یا بی‌حسی در صورت، دست‌ها و پاها همراه می‌شود.
حملات میگرنی می‌توانند به طور ناگهانی و بدون نشانه رخ دهند و یا ممکن است برخی محرک‌های شناخته شده مانند نخوردن غذا، قرار گرفتن در معرض دود یا آلودگی هوا و یا تغییر در سطوح هورمونی به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی عامل ایجاد آن شوند. اغلب حملات میگرنی ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشند، اگرچه درمان موثر می‌تواند آن‌ها را به چند ساعت کوتاه کند. از طرف دیگر برخی حملات میگرنی حتی می‌تواند بیش از ۷۲ ساعت طول بکشد. میگرن می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و منجر به عدم توانایی برای حضور در مدرسه یا کار، کم‌بازده بودن در مدرسه یا کار، ناتوانی در انجام مسئولیت‌های خانگی و عدم مشارکت در فعالیت‌های خانوادگی، اجتماعی و تفریحی شود.
تشخیص میگرن
اگر خودتان میگرن داشته باشید و یا سابقه خانوادگی میگرن وجود داشته باشد، یک پزشک آموزش‌دیده در درمان سردرد (نورولوژیست)، به احتمال زیاد میگرن را براساس سابقه پزشکی، علائم و معاینه فیزیکی و عصبی شما تشخیص خواهد داد. اگر شرایط شما غیر معمول و پیچیده است و یا به طور ناگهانی به درجه شدید رسیده است، آزمون‌هایی برای رد کردن علل دیگر برای سردرد شما، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): اسکن MRI از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز و رگ‌های خونی استفاده می‌کند. اسکن‌های MRI به پزشکان کمک می‌کند تا تومور، سکته، خونریزی در مغز، عفونت و دیگر بیماری‌های مغز و سیستم عصبی را تشخیص دهند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): یک سی‌تی‌اسکن از یک سری اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی دقیق از مغز استفاده می‌کند. این کار به پزشکان کمک می‌کند تا تومورها، عفونت‌ها، آسیب مغزی، خونریزی در مغز و دیگر مشکلات پزشکی ممکن که ممکن است باعث سردرد شوند را تشخیص دهند.
درمان میگرن
هدف از درمان میگرن، توقف علائم و جلوگیری از حملات میگرنی در آینده است. داروهای بسیاری برای درمان میگرن طراحی شده‌اند. داروهایی که برای مبارزه با میگرن به کار می‌روند به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- داروهای مسکن: این نوع داروها که به عنوان درمان حاد و یا abortive نیز شناخته می‌شوند، در طول حملات میگرن مصرف می‌شوند و برای جلوگیری از علائم و نشانه‌ها طراحی می‌شوند.
- داروهای پیش‌گیری‌کننده: این نوع داروها به طور منظم و اغلب روزانه مصرف می‌شوند تا شدت و یا فراوانی میگرن را کاهش دهند.
انتخاب‌های درمانی شما به فراوانی و شدت سردردها، تهوع و استفراغ همراه با سردردها، میزان ناتوان‌سازی سردردها و دیگر شرایط پزشکی که دارید، بستگی دارد.
داروهایی مسکن برای درمان میگرن
داروهایی که برای تسکین درد میگرن به کار می‌روند زمانی بهتر کار می‌کنند که به محض شروع علائم و نشانه‌های میگرن مصرف شوند. داروهایی که می‌توانند برای درمان آن مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
- مسکن‌های درد: این مسکن‌ها شامل آسپرین یا ایبوپروفن هستند. البته اگر مصرف آن‌ها بیش‌از‌حد باشد ممکن است باعث سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو و احتمالا زخم و خونریزی در دستگاه گوارش شوند. داروهای کمکی میگرن که کافئین، آسپرین و استامینوفن را ترکیب می‌کنند، می‌توانند مفید باشند اما معمولا فقط در مقابل درد خفیف میگرن مفید هستند.
- تریپتان‌ها: داروهای تجویزی مثل سوماتریپتان و ریزاتریپتان برای درمان میگرن به کار می‌روند،زیرا آن‌ها مسیرهای درد در مغز را مسدود می‌کنند. این داروها که به صورت قرص، آمپول و یا اسپری بینی مصرف می‌شوند، می‌توانند بسیاری از علائم میگرن را تسکین دهند. آن‌ها ممکن است برای کسانی که در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی هستند، ایمن نباشند.
- دی‌هیدروارگوتامین: این دارو که به صورت اسپری و یا تزریق بینی در دسترس است، زمانی موثرتر است که به مدت کوتاهی پس از شروع علائم میگرن برای میگرن که بیشتر از ۲۴ ساعت طول می‌کشد، مصرف شود. عوارض جانبی این دارو می‌تواند شامل بدتر شدن استفراغ و تهوع مرتبط با میگرن باشد. افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا، یا بیماری‌های کلیوی یا کبدی باید از مصرف دی‌هیدروارگوتامین اجتناب کنند.
- لاسمیدیتان: این قرص خوراکی جدید برای درمان میگرن با یا بدون هاله تایید شده است. در آزمایش‌ها دارویی، لاسیمیدیتان به طور قابل‌توجهی درد سر را بهبود بخشیده است. لاسمیدیتان می‌تواند اثر آرام‌بخشی داشته باشد و باعث گیجی شود، بنابراین به افرادی که آن را مصرف می‌کنند توصیه می‌شود که حداقل به مدت هشت ساعت رانندگی و یا کار نکنند.
- آنتاگوییست‌های CGRP: ابروگپانت و ریمجپنت آنتاگونیست های خوراکی CGRP هستند که اخیرا برای درمان میگرن حاد با یا بدون اورا در بزرگسالان تایید شده‌اند. در آزمایش‌ها دارویی، داروهای این کلاس در تسکین درد و دیگر علائم میگرن مانند تهوع و حساسیت به نور و صدا دو ساعت پس از مصرف آن موثرتر از دارونما بودند. عوارض جانبی شایع شامل خشکی دهان، تهوع و خواب‌آلودگی بیش از حد است. این دو دارو، نباید با داروهای بازدارنده قوی CYP۳A۴ مصرف شوند.
- داروهای ضد افسردگی: برای افرادی که نمی‌توانند داروهای دیگری برای میگرن مصرف کنند، داروهای مسکن ممکن است کمک کنند. از آن جا که این داروها می‌توانند بسیار اعتیادآور باشند، معمولا تنها در صورتی استفاده می‌شوند که هیچ درمان دیگری موثر نباشد.
- داروهای ضد تهوع: اگر میگرن با هاله، تهوع و استفراغ همراه باشد، این داروها می‌توانند کمک‌کننده باشند. داروهای ضد تهوع شامل کلرپرومازین، متوکلوپرامید و یا پروکلروپرازین هستند. این داروها معمولا با داروهای ضددرد مصرف می‌شوند.
برخی از این داروها در دوران بارداری بی‌خطر نیستند. پس اگر باردار هستید و یا می‌خواهید باردار شوید، از هیچ کدام از این داروها بدون مشورت کردن با پزشک خود استفاده نکنید.
داروهای پیش‌گیری‌کننده برای درمان میگرن
این داروها می‌توانند به جلوگیری از تکرر میگرن کمک کنند. اگر سردردهای مکرر، طولانی‌مدت و یا شدیدی داشته باشید که نسبت به درمان، به خوبی جواب نمی‌دهند، پزشک شما ممکن است داروهای پیشگیرانه را توصیه کند. هدف از داروهای پیشگیرانه کاهش تعداد دفعات ابتلا به حملات میگرنی، کاهش شدت حملات و کاهش مدت ماندگاری آن‌ها است. گزینه‌های داروهای پیش‌گیری‌کننده شامل این موارد است:
- داروهای کاهنده فشار خون: این داروها شامل مسدود‌کننده‌های بتا مانند پروپرانولول و متوپرولول تارتارات هستند. مسدود‌کننده‌های کانال کلسیم مانند وراپامیل نیز می‌توانند در جلوگیری از میگرن همراه با هاله مفید باشند.
- داروهای ضد افسردگی: داروی ضد افسردگی سه حلقه‌ای (آمی‌تریپتیلین) می‌تواند از میگرن جلوگیری کند. ممکن است به دلیل عوارض جانبی آمی تریپتیلین، مانند خواب‌آلودگی، سایر داروهای ضد افسردگی به جای این دارو تجویز شوند.
- داروهای ضد تشنج: ممکن است والپورات و توپیرامات، در صورتی که دفعات کمتری به میگرن دچار شوید، بتوانند به شما کمک کنند، اما می‌توانند باعث عوارض جانبی مانند سرگیجه، تغییرات وزن، تهوع و غیره شوند. این داروها برای زنان باردار و یا زنانی که می‌خواهند باردار شوند توصیه نمی‌شوند.
- تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس (onabotulinumtoxinA) برای حدود هر ۱۲ هفته یک‌بار به جلوگیری از میگرن در برخی از بزرگسالان کمک می‌کند.
در مورد اینکه آیا این داروها برای شما مفید هستند یا نه؛ باید با پزشک مشورت کنید. برخی از این داروها در دوران بارداری بی‌خطر نیستند. پس اگر باردار هستید و یا می‌خواهید باردار شوید، از هیچ کدام از این داروها بدون مشورت کردن با پزشک خود استفاده نکنید.
درمان خانگی و تغییرات سبک زندگی برای بهبود میگرن
وقتی علائم میگرن شروع می‌شوند، سعی می‌کنند به یک اتاق ساکت و تاریک بروند. چشکم‌های خود را ببندید. استراحت کنید یا چرت بزنید. یک پارچه خنک و یا بسته یخ پیچیده شده در یک حوله و یا پارچه را بر روی پیشانی خود قرار دهید و مقدار زیادی آب بنوشید.
این تمرینات نیز ممکن است درد میگرن را تسکین دهند:
- تکنیک‌های تمدد اعصاب را امتحان کنید: بیوفیدبک و دیگر انواع آموزش تمدد اعصاب به شما راه‌های مقابله با شرایط استرس زا را آموزش می‌دهند که ممکن است به کاهش تعداد میگرن شما کمک کند.
- یک برنامه روتین خواب و غذا خوردن داشته باشید: زیاد نمی‌خوابی خیلی هم کم. هر روز یک خواب ثابت را تنظیم و دنبال کنید و برنامه خواب را دنبال کنید. سعی کنید هر روز به طور همزمان غذا بخورید.
- مایعات زیادی بنوشید: مرطوب نگه داشتن بدن، به خصوص با آب، می‌تواند کمک‌کننده کند.
- یک دفترچه یادداشت برای سردرد داشته باشید: ثبت علائم در دفترچه سردرد به شما کمک خواهد کرد تا بیشتر در مورد این که چه چیزی باعث میگرن شما می‌شود و چه درمانی موثرتر است، یاد بگیرید. همچنین به پزشک شما کمک می‌کند که مشکل شما را تشخیص دهد و پیشرفت شما را در مراجعات پیگیری کند.
- به طور منظم ورزش کنید: ورزش هوازی منظم، تنش را کاهش می‌دهد و می‌تواند به پیشگیری از میگرن کمک کند. اگر پزشک شما نیز موافق است، فعالیت هوازی که از آن لذت می‌برید، مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری را انتخاب کنید. اما به آرامی گرم کنید. زیرا ورزش شدید و ناگهانی می‌تواند باعث سردرد شود. ورزش منظم می‌تواند به شما کمک کند تا وزن خود را نیز کم کنید و یا وزن سالم بدن خود را حفظ کنید، زیرا به نظر می‌رسد چاقی یکی از عوامل میگرن است.
پزشکی جایگزین
درمان‌های غیر سنتی می‌توانند به کاهش به درد مزمن میگرن کمک کنند:
- طب سوزنی: آزمایش‌ها بالینی نشان داده‌اند که طب سوزنی ممکن است برای کاهش درد سردرد مفید باشد. در این درمان، یک پزشک، سوزن‌های نازک و یک‌بار مصرف بسیاری را در نواحی مختلف پوست شما در نقاط مشخص قرار می‌دهد.
- بیوفیدبک: به نظر می‌رسد که بیوفیدبک در تسکین درد میگرن موثر باشد. این تکنیک تمدد اعصاب از تجهیزات ویژه‌ای برای آموزش نحوه نظارت و کنترل پاسخ‌های فیزیکی خاص مربوط به استرس، مانند کشش ماهیچه، استفاده می‌کند.
- درمان رفتاری شناختی: این نوع روان‌درمانی به شما یاد می‌دهد که چگونه رفتارها و افکار بر درک شما از درد تاثیر می‌گذارند.
- مدیتیشن و یوگا: مدیتیشن می‌تواند استرس را تسکین دهد که یکی از محرک‌های شناخته‌شده میگرن است. یوگا اگر به طور منظم انجام شود، می‌تواند دفعات و مدت میگرن را کاهش دهد.
- گیاهان دارویی، ویتامین‌ها و مواد معدنی: شواهدی وجود دارد که گیاهان دارویی بابون می‌توانند از میگرن جلوگیری کنند و یا شدت آن‌ها را کاهش دهند، اگرچه نتایج مطالعه پیچیده هستند.
دوز بالای ریبوفلاوین (ویتامین B – ۲) ممکن است تعداد و شدت سردرد را کاهش دهد. مکمل‌های کوآنزیم Q۱۰ نیز ممکن است تعداد دفعات میگرن را کاهش دهند اما مطالعات بیشتری برای تعیین صحت این گفته‌ها مورد نیاز است. مکمل‌های منیزیم نیز برای درمان میگرن اما با نتایج ترکیبی به کار می‌روند.
در مورد اینکه آیا این درمان‌ها برای شما مفید هستند یا نه؛ باید با پزشک مشورت کنید. پس اگر باردار هستید و یا می‌خواهید باردار شوید، از هیچ کدام از این درمان‌ها بدون مشورت کردن با پزشک خود استفاده نکنید.
هنگام مراجعه به پزشک چه کنیم؟
احتمالا در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می‌کنید و او نیز شما را به یک نورولوژیست ارجاع می‌دهد. نکات زیر را هنگام مراجعه به پزشک مدنظر داشته باشید:
- علائم سردرد خود را دنبال کنید: با نوشتن شرح هر واقعه اختلالات بصری یا احساسات غیر معمول، از جمله زمانی رخ دادن آن‌ها، مدت زمان به طول انجامیدن آن‌ها و چه چیزی آن‌ها را تحریک کرده است، یک دفترچه یادداشت روزانه مربوط به سردرد تهیه کنید. دفتر یادداشت روزانه سردرد می‌تواند به پزشک کمک کند که مشکل شما را تشخیص دهد.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس‌های عمده و یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.
- لیستی از داروها، ویتامین‌ها و یا مکمل‌ها تهیه کنید. فهرست کردن داروهایی که برای درمان سردرد خود به کار می‌بردید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- سوالات خود را بنویسید تا از پزشک خود بپرسید.
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست خود را با خود ببرید تا به شما کمک کند اطلاعاتی را که دریافت می‌کنید به یاد داشته باشید.
منبع: MayoClinic
