آکنه یک بیماری پوستی بسیار شایع است که اغلب باعث ایجاد جوش در صورت، پیشانی، سینه، شانه‌ها و کمر می‌شود. علل مختلفی از جمله ژنتیک، سطوح هورمونی در حال نوسان، استرس، رطوبت بالا و استفاده از محصولات مراقبتی شخصی چرب یا چرب وجود دارد. آکنه معمولا بر نوجوانان تاثیر می‌گذارد اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. در این مطلب از تریتا،در مورد اینکه آکنه چیست و نحوه درمان آکنه صورت بحث می‌کنیم. با ما همراه باشید.
آکنه چیست
آکنه یک بیماری پوستی شایع است که در آن منافذ پوست توسط مو، چربی (یک ماده روغنی)، باکتری و سلول‌های مرده پوست مسدود می‌شوند. این انسدادها باعث تولید جوش سر سیاه، جوش سر سفید، ندول و دیگر انواع جوش‌ها می‌شوند. آکنه رایج‌ترین بیماری پوستی است که افراد آن را تجربه می‌کنند. تخمین زده می‌شود که ۸۰ درصد از افراد ۱۱ تا ۳۰ ساله حداقل شکلی ملایم از آکنه داشته باشند و اغلب افراد در نقطه‌ای از زندگی خود تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند.
آکنه چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
اگر چه این بیماری عمدتا بر نوجوانان و جوانانی که تحت تغییرات هورمونی هستند تاثیر می‌گذارد اما بسیاری از افراد در دهه‌های ۲۰، ۳۰ و فراتر از آن با آکنه دست و پنجه نرم می‌کنند. حتی برخی از آنها برای اولین بار به عنوان بزرگسالان آکنه ایجاد می‌کنند.
آکنه معمولا در کجا رخ می‌دهد؟
شایع‌ترین نقاطی که ممکن است آکنه بر آنها تاثیر داشته باشد، صورت، پیشانی، سینه، شانه‌ها و کمر هستند. غدد چربی در سرتاسر بدن وجود دارند اما این قسمت‌ها، مکان‌هایی هستند که آکنه بیشترین تاثیر را ر وی آن دارد. بهترین راه برای درمان آکنه به شدت آن بستگی دارد. آکنه می‌تواند خفیف (تعدادی جوش گاه به گاه)، متوسط (پاپول التهابی) و یا شدید (ندول و کیست) باشد.
انواع مختلف آکنه چیست
آکنه می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- جوش سرسیاه: این نوع از آکنه شامل، برجستگی‌های باز روی پوست هستند که با چربی اضافی و پوست مرده پر می‌شود. آنها طوری به نظر می‌رسند که انگار خاک در برآمدگی ته‌نشین شده‌است، اما لکه‌های تیره در واقع به دلیل انعکاس نور نامنظم از فولیکول مسدود شده ایجاد می‌شوند.
- جوش سرسفید: برجستگی‌هایی که در اثر چربی و پوست مرده بسته می‌شوند.
- پاپول‌ها: موهای قرمز کوچک و یا صورتی که ملتهب می‌شوند.
- پوستول‌ها: جوش‌های حاوی چرک. آنها شبیه جوش‌های سر سفید هستند که با حلقه‌های قرمز احاطه شده‌اند. در صورت برداشتن یا خراشیدگی می‌توانند باعث ایجاد جای زخم شوند.
- آکنه قارچی (پیتیروسپوروم فولیکولیت): این نوع آکنه وقتی رخ می‌دهد که مخمر اضافی در فولیکول‌های مو رشد می‌کند. این نوع آکنه می‌توانند خارش‌دار و ملتهب شود.
- ندول‌ها: جوش‌های سفت و جامدی که در عمق پوست وجود دارند و بزرگ و دردناک هستند.
- کیست: جوش‌های پر از چرک که می توانند زخم ایجاد کنند.
تمام این شکل‌های آکنه می‌توانند بر عزت‌نفس شما تاثیر بگذارند. بهترین راه این است که در ابتدا از پزشکان کمک بگیرید تا آنها بتوانند به تعیین بهترین گزینه درمانی برای شما کمک کنند.
چه چیزی باعث آکنه می‌شود؟
آکنه عمدتا یک مشکل هورمونی است که توسط هورمون‌های آندروژن هدایت می‌شود و معمولا در طول سال‌های نوجوانی و جوانی فعال می‌شود. حساسیت به این هورمون‌ها در ترکیب با باکتری‌های سطحی روی پوست و اسیدهای چرب درون غدد چربی می‌تواند منجر به آکنه شود.
چیزهای ویژه‌ای می‌توانند باعث آکنه شوند و یا آن را بدتر کنند:
- تغییرات سطح هورمون در طول زمان قاعدگی در خانم‌ها
- برداشتن زخم‌های آکنه
- پوشاک و سرپوش، مانند کلاه و کلاه ایمنی ورزشی
- آلودگی هوا و شرایط آب و هوایی خاص، به ویژه رطوبت بالا
- استفاده از محصولات مراقبت شخصی چرب و یا روغنی (مانند لوسیون سنگین، کرم یا پماد مو و موم) و یا کار کردن در منطقه‌ای که به طور معمول با چربی در تماس هستید (مانند کار کردن در رستورانی که در آن سطوح غذای چرب و روغن سرخ‌کردنی وجود دارد).
- استرس که هورمون کورتیزول را افزایش می‌دهد نیز می‌تواند باعث شدت پیدا کردن آکنه شود.
- بعضی داروها
- ژنتیک
برخی مطالعات غذاها و رژیم‌های غذایی ویژه‌ای را به آکنه مرتبط دانسته‌اند. شیر بدون چربی، پروتئین آب‌پنیر و رژیم‌های غذایی با قند بالا ممکن است در ایجاد آکنه نقش داشته باشند. شکلات به طور مستقیم به آکنه مرتبط نیست.
چرا بسیاری از نوجوانان دچار آکنه می‌شوند؟
یکی از علل آکنه افزایش هورمون‌های به نام آندروژن (به ویژه تستوسترون) است که هم زنان و هم مردان آن را تولید می‌کنند. این هورمون‌ها معمولا در طول سال‌های نوجوانی در اوج خود هستند.
آیا غذاهای ویژه‌ای باعث آکنه می‌شوند؟
در اغلب موارد، تغییرات هورمونی در بدن باعث آکنه می‌شود. شواهدی وجود دارد که شیر بدون چربی، پروتئین آب‌پنیر و رژیم غذایی با قند بالا ممکن است باعث شکست آکنه شود، اگر چه این موضوع بحث‌برانگیز باقی می‌ماند.
داشتن رژیم متعادل و مغذی با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه به ویژه آن‌هایی که غنی از ویتامین C و بتاکاروتن هستند به کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین شواهدی وجود دارد که خوردن ماهی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آیا آکنه می‌تواند باعث ایجاد زخم شود؟
آکنه گاهی اوقات منجر به زخم می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که آکنه به پوست نفوذ می‌کند و به لایه‌های عمیق‌تر آسیب می‌رساند. التهاب باعث می‌شود که منافذ آکنه متورم شوند و شکست در دیواره منفذ رخ دهد. البته که زخم می‌تواند عامل اضطراب باشد که طبیعی است، اما قبل از این که بتوان آن را درمان کرد، پزشک شما تعیین خواهد کرد که چه نوع آکنه باعث این آثار شده است.
چندین گزینه درمانی در دسترس وجود دارد. لایه‌برداری شیمیایی، درم‌ابریژن، لایه‌برداری با لیزر، میکرونیدلینگ و جراحی همگی می توانند برای درمان زخم آکنه استفاده شوند.
نحوه تشخیص آکنه چیست
پزشک شما می‌تواند آکنه را در طی معاینه پوست تشخیص دهد. همچنین ممکن است وی از شما بپرسد که آیا استرس شدیدی دارید و یا سابقه خانوادگی آکنه دارید، که همه آنها عوامل خطرساز هستند. از دختران نوجوان و زنان نیز ممکن است در مورد چرخه قاعدگی‌شان سوال پرسیده شود. زیرا گاهی اوقات جوش‌ها با این مورد مرتبط هستند. ظهور آکنه شدید و ناگهانی در افراد مسن، گاهی اوقات می‌تواند علامت بیماری زمینه‌ای دیگری باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
سطوح متفاوت آکنه چیست
متخصصان پوست آکنه را از نظر شدت رتبه‌بندی می‌کنند:
- درجه ۱ (ملایم): عمدتا شامل جوش سر سفید و سر سیاه، همراه با چند پاپول و جوش.
- درجه ۲ (آکنه متوسط و یا پوسته‌دار): شامل پاپول‌های متعدد و پوستول‌ها، عمدتا بر روی صورت شما.
- درجه ۳ (آکنه نسبتا شدید و یا کیستیک): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد همراه با گرهک‌های گاهی ملتهب. پشت و کمر نیز ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند.
- درجه ۴ (آکنه ندولوکیستیک شدید): پوستول‌ها و ندول‌های بزرگ، دردناک و ملتهب متعدد.
آکنه صورت چگونه درمان می‌شود؟
ممکن است پرشکان برخی از داروهای غیر تجویزی را برای شرایط شما پیشنهاد دهند. بسته به شدت بیماری، سن و نوع آکنه که دارید و این که داروهای ضد آکنه چقدر موثر بوده‌اند، ممکن است به داروهای تجویزی قوی‌تری نیاز داشته باشید.
گاهی اوقات استفاده از برخی روش‌های پیشگیری از بارداری می‌تواند به از بین رفتن آکنه زنان کمک کند. اداره غذا و دارو در آمریکا سه نوع قرص کنترل تولد را برای درمان آکنه تایید کرده است. هر چهار مورد آنها شامل ترکیبی از استروژن (هورمون جنسی زنانه اولیه) و پروژسترون (شکل طبیعی استروئید که به منظم کردن قاعدگی کمک می‌کند) هستند.
ثابت شده است که داروها و درمان‌های مختلف موثر هستند. آنها عوامل اساسی را که به جوش و آکنه کمک می‌کنند، هدف قرار می‌دهند. شما ممکن است حداقل به یک یا چند نفر، بسته به شدت شرایط خود نیاز داشته باشید.
داروهایی که به صورت موردی به کار می‌روند:
- بنزویل پروکسید به عنوان یک محصول بدون نسخه (مانند کلی اسیل، استریدکس، پروکسیل)، به عنوان ژل یا به عنوان ماده‌ی شست‌وشو در دسترس است. این ماده باکتری‌های سطحی‌ای را هدف قرار می‌دهد که اغلب باعث تشدید آکنه می‌شوند. غلظت‌های پایین‌تر و فرمولاسیون‌های شوینده‌ی این ماده، مشکلات کمتری برای پوست دارند. پس از مصرف، سوزش (خشکی) پوست یک عارضه جانبی شایع است.
- سالیسیلیک اسید نیز به عنوان یک تمیزکننده و یا لوسیون بدون نسخه برای بهبود آکنه موجود است. این ماده به از بین بردن لایه بالایی پوست آسیب‌دیده کمک می‌کند. سالیسیلیک اسید سلول‌های مرده پوست را درون خود حل می‌کند تا از انسداد کیسه‌های ترشحی مو جلوگیری کند.
- اسید آزلائیک یک اسید طبیعی است که در دانه‌های مختلف مانند جو و گندم یافت می‌شود و میکرو ارگانیسم‌های روی پوست را از بین می‌برد و تورم را کاهش می‌دهد.
- رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A) جوش سر سیاه و سر سفید را از بین می‌برند و به جلوگیری از منافذ مسدود شده که اولین نشانه‌های آکنه هستند، کمک می‌کنند. اکثر افراد خواهان درمان با استفاده از رتینویدها هستند. این داروها درمان موضعی نیستند و برای جلوگیری از تشکیل جوش‌ها باید در کل ناحیه پوست مبتلا به آکنه مورد استفاده قرار گیرند. رایج‌ترین عارضه جانبی این داروها سوزش است که معمولا با مرطوب سازی و گذر زمان بهبود می‌یابد.
- آنتی‌بیوتیک‌ها (انواع موضعی شامل کلیندامایسین و اریترومایسین) باکتری‌های سطحی‌ای را کنترل می‌کنند که تورم آکنه را تشدید می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها در ترکیب با بنزویل پروساید موثرتر هستند.
- داپزون نیز یک ژل موضعی است که خواص ضد باکتریایی دارد و می‌تواند برای بهبود آکنه استفاده شود. این ژل دو بار در روز بر روی پوست اعمال می‌شود.
داروهایی که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها به ویژه آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین مانند ماینوسایکلین و داکسی سایکلین عموما برای درمان آکنه متوسط تا شدید به کار می‌روند.
- داروهای ضد بارداری خوراکی نیز می‌توانند به رفع جوش‌های مرتبط با چرخه قاعدگی کمک کنند.
- ایزوترتینویین که یک رتینوئید خوراکی است، یک داروی بسیار موثر است که تنها برای شدیدترین موارد آکنه به کار می‌رود. ایزوترتینویین اندازه غدد چربی‌ای که به شکل‌گیری آکنه کمک می‌کنند را کاهش می‌دهد. رایج‌ترین عارضه جانبی این دارو خشکی پوست است اما می‌تواند باعث نقص در زایمان نیز شود. برخی شواهد نشان می‌دهند که احتمال افزایش خطر ابتلا به کولیت اولسرو و افسردگی هم وجود دارد.
با توجه به شرایط شما، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند یکی از این درمان‌های تخصصی را پیشنهاد دهند که احتمالا با دارو ترکیب شده است.
- استروئیدها: هرچند به ندرت، اما می‌توان از استروئیدها برای درمان آکنه شدید استفاده کرد یا آنها را به ندول‌های بزرگ تزریق کرد تا التهاب را کاهش دهند.
- لیزرها: در حال حاضر، لیزر عمدتا برای درمان جای جوش استفاده می شود. لیزر گرما را به کلاژن زخمی زیر پوست می‌رساند، این امر به واکنش بهبود زخم بدن برای ایجاد کلاژن جدید و سالم متکی است و باعث رشد پوست جدید برای جایگزین شدن می‌شود. انواع مختلفی از لایه برداری نیز لیزر وجود دارد که متخصص پوست تعیین می‌کند که کدام نوع برای نوع پوست شما و ماهیت جای جوش مناسب است.
لایه برداری شیمیایی: در این درمان از مواد شیمیایی مخصوص برای از بین بردن لایه بالایی پوست قدیمی استفاده می‌شود. به طور معمول هر زمان که لایه بالایی برداشته شود، پوست جدیدی که در آن رشد می‌کند صاف‌تر است و می‌تواند آثار آکنه را کاهش دهد.
آیا لازم است برای درمان آکنه صورت به متخصص مراجعه کنیم؟
آکنه می‌تواند توسط یک پزشک عمومی درمان شود. با این حال، وقتی آکنه بهبود نمی‌یابد و یا شدید است، باید یک متخصص پوست معتبر را ببینید.
راه پیشگیری از آکنه چیست ؟
جلوگیری از آکنه اگر در طول تغییرات هورمونی نرمال غیر ممکن نباشد، دشوار است. اما برخی چیزها می‌توانند به پیشگیری از آن کمک کنند:
- صورت خود را روزانه با آب‌گرم و یک تمیز کننده ملایم بشویید.
- به طور معمول از مرطوب کننده استفاده کنید.
- لازم نیست از آرایش کردن دست بکشید، اما سعی کنید از محصولات «غیر گلوکوژنیک» استفاده کنید و در پایان هر روز آرایش را پاک کنید.
- دستان خود را از صورت خود دور نگه دارید.
اگر مبتلا به آکنه شده باشیم چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟
آکنه اغلب در اوایل بزرگسالی بروز می‌کند اما برخی افراد آکنه را در بزرگسالی هم تجربه می‌کنند. پزشک و یا متخصص پوست دارای مدرک می‌تواند به مدیریت این شرایط دشوار کمک کند.
بسیاری از درمان‌های موضعی و خوراکی آکنه منع مصرف در طول بارداری دارند. اگر شما یک زن در سنین باروری هستید، مهم است که در مورد درمان آکنه با پزشک صحبت کنید و اگر باردار شدید آنها را آگاه کنید. گفته می‌شود که ایزوترتینویین باعث نقص‌های مادرزادی شدید می‌شود. در نتیجه دو روش برای کنترل تولد در این دارو مورد نیاز است.
درمان هورمونی برای برخی از زنان مبتلا به آکنه مفید است، به خصوص برای زنانی که با قاعدگی و یا علائم و نشانه‌های (دوره‌های نامنظم) آندروژن اضافی (هورمون مردانه) شدت آکنه‌شان بیشتر می‌شوند. درمان هورمونی شامل استروژن و پروژسترون با دوز کم (قرص‌های کنترل تولد) و یا دارویی به نام اسپیرونولاکتون است که اثر هورمون‌های مردانه را در سطح کیسه‌های ترشحی مو و غدد چربی مسدود می‌کند.
منبع: ClevelandClinic
