اختلال شخصیت چیست؟ | تقسیم‌بندی اختلالات شخصیتیزمان مطالعه ۸ دقیقه

احتمالا اسم اختلالات شخصیتی به گوش همه ما خورده است و ممکن است در گوشه و کناره‌ها بشویم یا گمانی‌زنی کنیم که خودمان یا دیگران به اختلالاتی از دست، دچار هستند. در این مقاله از تریتا، در مورد یکی از مشکلات سلامت روان، یعنی اختلال شخصیت صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلالات شخصیت گروهی از مشکلات سلامت روان هستند که با الگوهای انعطاف‌ناپذیر و غیرمعمول تفکر، احساس و رفتار شناخته می‌شوند. این تجارب و رفتارهای درونی، اغلب با انتظارات فرهنگی که فرد در آن زندگی می‌کند، متفاوت است. ​

اگر شما یک اختلال شخصیت داشته باشید، ممکن است اوقات سختی را موقع ارتباط با دیگران تجربه کنید و با برخی از چیزهایی که در قشر فرهنگی شما انتظار می‌رود، مشکلات روزمره داشته باشید. لازم به ذکر است که ممکن است به طور کامل از این اختلاف بین افکار و رفتار خود و رفتارهایی که توسط جامعه پذیرفته شده‌اند، آگاه نباشید. ​

ممکن است شما دیدگاهی نسبت به جهان داشته باشید که کاملا متفاوت از دیگران است. در نتیجه، ممکن است که شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و خانوادگی را دشوار بیابید. ​این رفتارها و نگرش‌ها اغلب باعث مشکلات و محدودیت‌هایی در روابط، تعاملات اجتماعی، و محیط کار یا مدرسه می‌شوند. همچنین ممکن است که آن‌ها باعث شوند که شما احساس انزوا کنید و این احساس، می‌تواند به شدت یافتن افسردگی و اضطراب شما کمک کند. ​با این حال، اختلالات شخصیت قابل‌درمان هستند. اغلب اوقات، ترکیبی از صحبت درمانی و دارو درمانی می‌تواند به شما کمک کند که با اختلال شخصیت خود کنار بیایید و در کنار آن، زندگی کنید.

​​​​​​​​چه چیزی باعث ایحاد  اختلال شخصیت می‌شود؟

علت  وقوع اختلال شخصیت مشخص نیست. با این حال، اعتقاد بر این است که آن‌ها ممکن است توسط اثرات ژنتیکی و محیطی، که برجسته‌ترین آسیب دوران کودکی است، تحریک شوند.اختلالات شخصیت در سالهای نوجوانی و اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شوند. علائم اختلال شخصیت، بسته به نوع خاصی از آن، متفاوت هستند. برای همه آن‌ها، درمان مورد نظر، معمولا شامل صحبت درمانی و دارو درمانی است. ​

انواع مختلف اختلالات شخصیت کدامند؟

انواع مختلفی از اختلالات شخصیت وجود دارند. آن‌ها براساس ویژگی‌ها و علائم مشابه به سه دسته تقسیم می‌شوند. برخی افراد ممکن است علائم و نشانه‌های اختلالات شخصیت متعدد داشته باشند. ​

خوشه A: مشکوک

• اختلال شخصیتی پارانوئید: افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است نسبت به دیگران بدبین و نسبت به انگیزه‌های آن‌ها مشکوک باشند.
• اختلال شخصیتی اسکیزوئید: افراد مبتلا به اختلال شخصیتی اسکیزوئید، می‌توانند علاقه کمی به شکل‌گیری روابط شخصی و یا مشارکت در تعاملات اجتماعی نشان دهند. آن‌ها می‌توانند در تفسیر نشانه‌های اجتماعی مشکل داشته باشند و ممکن است این مشکل، باعث این شود که این افراد از نظر عاطفی دورتر از دیگران به نظر برسند.
• اختلال شخصیت اسکیزوتایپال: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، اغلب بر این باورند که می‌توانند با افکار خود بر افراد دیگر یا رویدادها تاثیر بگذارند. آن‌ها ممکن است رفتاری را بد تعبیر کنند که این اتفاق می‌تواند منجر به واکنش‌های احساسی نامناسب شود. آن‌ها همچنین ممکن است از داشتن روابط صمیمی اجتناب کنند.

خوشه B: عاطفی و تهاجمی

• اختلال شخصیت ضد اجتماعی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی تمایل به سودجویی و یا رفتار با دیگران، بدون ابراز پشیمانی برای اقداماتشان دارند. آن‌ها ممکن است در رفتار نادرست خود مانند دروغ گفتن و دزدی غرق شوند. ممکن است این افراد، مستعد مصرف زیاد الکل و مواد مخدر نیز باشند.
• اختلال شخصیت مرزی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، صرف‌نظر از حمایت خانواده یا جامعه، اغلب احساس پوچی و ترک می‌کنند. آن‌ها ممکن است در مقابله با حوادث استرس‌زا مشکل داشته باشند و دوره‌های پارانویا داشته باشند. آن‌ها همچنین تمایل دارند که در رفتارهای پر خطر و تکانشی مانند پرخوری و قمار شرکت کنند.
• اختلال شخصیت نمایشی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، اغلب سعی می‌کنند با تحریک و یا مهیج بودن، توجه بیشتری را به خود جلب کنند. آن‌ها ممکن است به راحتی توسط افراد دیگر تحت‌ت اثیر قرار گیرند و نسبت به انتقاد یا مخالفت حساس باشند.​ ​
• اختلال شخصیت خودشیفتگی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی اغلب بر این باورند که از دیگران مهم‌تر هستند. آن‌ها تمایل به مبالغه در موفقیت‌هایشان دارند و ممکن است در مورد جذابیت یا موفقیت خود لاف بزنند. علائم دیگر این اختلال، شامل نیاز عمیق به تحسین اما عدم همدلی با افراد دیگر است.

خوشه C: مضطرب

• اختلال شخصیت اجتنابی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، اغلب احساس عدم کفایت، حقارت و یا عدم جذابیت را تجربه می‌کنند. آن‌ها ممکن است از دیگران انتقاد کنند و از شرکت در فعالیت‌های جدید و یا ایجاد دوستان جدید اجتناب کنند.
• اختلال شخصیت وابستگی: افراد مبتلا به اختلال شخصیتی وابستگی به دیگران وابسته هستند تا نیازهای عاطفی و فیزیکی خود را برآورده کنند. آن‌ها معمولا از تنها بودن اجتناب می‌کنند و به طور منظم در هنگام تصمیم‌گیری به اطمینان خاطر نیاز دارند. همچنین ممکن است آن‌ها بیشتر از دیگران، آزار و اذیت فیزیکی و کلامی را تحمل کنند.
• اختلال شخصیتی وسواسی-اجباری: افراد مبتلا به اختلال شخصیتی وسواس فکری-عملی نیاز شدیدی به نظم دارند. آن‌ها به شدت به قوانین و مقررات پایبند هستند، و وقتی به کمال دست پیدا نکنند شدیدا احساس ناراحتی می‌کنند. آن‌ها حتی ممکن است روابط شخصی را نادیده بگیرند تا بر روی کامل کردن یک پروژه تمرکز کنند.

چگونه یک اختلال شخصیت تشخیص داده می‌شود؟

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (‏DSM-۵)‏، مرجعی است که پزشکان و متخصصان سلامت روانی برای کمک به تشخیص شرایط سلامت روانی از آن استفاده می‌کنند. هر اختلال شخصیتی دارای معیارهایی است که باید برای تشخیص و تشخیص در نظر گرفته شود. ​

یک پزشک مراقبت‌های اولیه و یا متخصص بهداشت روانی سوالاتی را براساس این معیارها برای تعیین نوع اختلال شخصیتی از بیمار خواهد پرسید. برای اینکه اختلال شخصیت تشخیص داده شود، رفتارها و احساسات فرد باید در بسیاری از شرایط زندگی پایدار باشند. ​همچنین، این علائم باید باعث پریشانی و اختلال قابل‌توجهی در حداقل دو حوزه زیر شوند:

• طریقه‌ای که خود و دیگران را درک یا تفسیر می کنید.
• طریقه‌ای که هنگام برخورد با افراد دیگر رفتار می کنید.
• میزان مناسب بودن پاسخ های احساسی شما
• چقدر خوب می توانید انگیزه‌های ناگهانی خود را کنترل کنید.

در برخی موارد، پزشک مراقبت‌های اولیه و یا متخصص سلامت روان ممکن است آزمایش خون انجام دهند تا مشخص شود که آیا مشکل پزشکی باعث بروز علائم می‌شود یا خیر. در برخی موارد، اگر فکر کنند که مواد مخدر یا الکل باعث بروز علائم می‌شود، ممکن است دستور انجام یک تست غربالگری برای الکل یا مواد مخدر را بدهند.

چگونه یک اختلال شخصیت درمان می‌شود؟

درمان اختلال شخصیت می‌تواند بسته به نوع و شدت اختلال شخصیتی متفاوت باشد و ممکن است شامل روان‌درمانی و دارو باشد. ​

روان‌درمانی

روان‌درمانی یا صحبت درمانی، ممکن است به مدیریت اختلالات شخصیتی کمک کند. در طی روان‌درمانی، بیمارو یک درمانگر می‌توانید در مورد شرایط فرد و همچنین احساسات و افکار وی صحبت می‌کنند. این کار می‌تواند به بیمار، دیدی در مورد نحوه مدیریت علائم و رفتارهایی که با زندگی روزمره وی تداخل دارند، بدهد. ​انواع مختلفی از روان‌درمانی وجود دارد. رفتار درمانی دیالکتیکی می تواند شامل جلسات گروهی و فردی باشد که در آن افراد یاد می‌گیرند چگونه استرس را تحمل کنند و کیفیت روابط خود را بهبود بخشند. هدف رفتاردرمانی شناختی نیز این است که به افراد یاد دهد چگونه الگوهای تفکر منفی را تغییر دهند تا بتوانند بهتر با چالش‌های روزمره کنار بیایند.

داروها

هیچ دارویی برای درمان اختلالات شخصیتی وجود ندارد. با این حال، انواع خاصی از داروهای تجویزی ممکن است در کاهش علائم اختلال شخصیتی مختلف مفید باشند. مانند:

• داروهای ضد افسردگی که می‌توانند به بهبود خلق افسرده، خشم یا تکانش‌گری کمک کنند.
• عوامل تثبیت‌کننده خلق که از تغییرات خلقی شدید جلوگیری می‌کنند و پرخاشگری و تحریک‌پذیری را کاهش می‌دهند.
• داروهای ضد جنون که با نام نورولپتیک نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند به که می توانند به کاهش علائم روان پریشی مانند توهم و هذیان کمک کنند.
• داروهای ضد اضطراب که می‌توانند به کاهش اضطراب، بی‌قراری و بی‌خوابی کمک کنند.

چگونه به فرد مبتلا به اختلال شخصیتی کمک کنیم؟

اگر فکر می‌کنید کسی ممکن است علائم اختلال شخصیتی داشته باشد و یا به شما می‌گوید که فکر می‌کند با چنین اختلالاتی دست و پنجه نرم می‌کند، او را تشویق کنید که با یک متخصص سلامت روانی صحبت کند. در حالی که بیان نگرانی‌های‌تان ممکن است باعث استرس شود، تاکید کنید که اولویت اول شما، سلامتی آن‌ها است. ​اگر احساس کردید که طرف مقابل قصد دارد به خودش یا دیگران آسیب برساند، با خدمات اورژانس محلی تماس بگیرید. ​

چشم‌انداز فرد مبتلا به اختلال شخصیت چیست؟

مهم‌ترین جنبه درمان اختلال شخصیتی، در وهله اول، تشخیص اختلال است. وقتی تشخیص داده می‌شود که فردی دارای مشکل سلامت روانی است، راحت‌تر می‌توان به دنبال درمان بود و آن را دنبال کرد. ​اگر شما به این دست اختلالات دچار هستید، زمانی که درمانی را پیدا کردید که برای شما کارساز است، باید به مرور بهبود علائم را در خود مشاهده کنید. ​همچنین، ممکن است مجبور شوید چند نوع درمان مختلف را امتحان کنید تا متوجه شوید که کدام یک از گزینه‌های درمانی موجود، بهتر از دیگر گزینه‌ها جواب می‌دهد. چنین چیزی هیچ اشکالی ندارد. مهم این است که بتوانید گزینه درمانی کارآمد و مناسبی را برای خود پیدا کنید.

منبع: Healthline