تب از عوارض جانبی بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی است. تب اتفاق زمانی می‌افتد که یک افزایش موقت در دمای بدن وجود داشته باشد. وجود تب معمولا نشانه این است که سیستم ایمنی بدن مشغول مبارزه با عفونت و یا بیماری‌های دیگر است. در نوزادان و کودکان، حتی تب خفیف می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد. در حالی که در بزرگسالان، تب معمولا جدی و یا عامل تهدید‌کننده زندگی نیست. با این حال، گاهی اوقات در بزرگسالان نیز، تب می‌تواند یک علامت هشدار دهنده باشد که چیزی در بدن به درستی کار نمی‌کند. تب شدید یا مداوم هم ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد. به طور کلی در این مطلب در مورد تب و درجه آن در بزرگسالان صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
تب چیست؟
معمولا تب شامل یک افزایش کوتاه‌مدت در دمای بدن است که به بدن کمک می‌کند از شر بیماری خلاص شود. تب زمانی شروع می‌شود که سیستم ایمنی بدن، گلبول‌های سفید بیشتری را برای مبارزه با عفونت تولید می‌کند. افزایش گلبول‌های سفید خون باعث می‌شود که مغز بدن را گرم نگه دارد.
این اتفاق باعث تب می‌شود. در پاسخ، بدن سعی می‌کند با سفت کردن جریان خون به پوست و ماهیچه‌های منقبض کننده بدن خود، خود را خنک کند. این اتفاق می‌شود که بدن به لرزه بیفتد و ممکن است باعث درد ماهیچه‌ها شود. دمای نرمال بدن شما بین ۳۶.۱ تا ۳۷.۲ درجه سلسیوس است. اگر درجه حرارت بدن شما بالاتر از این باشد، ممکن است تب داشته باشید.
انواع تب و درجه تب در بزرگسالان
اگر درجه حرارت بدن در بزرگسالان از ۳۸ درجه سلسوس فراتر برود فرد احتمالا تب دارد که به آن تب با درجه پایین گفته می‌شود. تب درجه بالا وقتی رخ می‌دهد که دمای بدن از ۳۹.۴ درجه سلسیوس فراتر برود.
بیشتر تب‌ها معمولا بعد از ۱ تا ۳ روز به خودی خود از بین می‌روند. تب مداوم یا عود کننده ممکن است تا ۱۴ روز ادامه یابد. تبی که بیش از حد معمول طول می‌کشد، حتی اگر فقط یک تب خفیف باشد، می‌تواند جدی باشد.زیرا تب مکرر ممکن است نشانه‌ای از عفونت جدی و یا یک بیماری باشد.
علائم شایع افزایش درجه حرارت بدن و تب در بزرگسالان عبارتند از:
- تعریق
- لرز
- سردرد
- درد عضلانی
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- ضعف
کدام درجه تب در بزرگسالان خطرناک است؟
اگر درجه تب ۳۹.۴ درجه سلسبوس یا بالاتر دارید بلافاصله با پزشک تماس حاصل کنید. اگه بیشتر از سه روز تب داشته باشید، باید برای درخواست کمک اقدام کنید. همچنین اجازه دهید پزشک بداند که اگر علائم جدیدی داشته‌اید، این علائم بدتر شده‌اند یا خیر.
اگر تب داشته باشید ممکن است نشانه بیماری جدی باشد:
- سردرد شدید
- سرگیجه
- حساسیت به نور روشن
- سفتی گردن یا درد گردن
- بثورات پوستی
- مشکل در تنفس
- استفراغ مکرر
- کم‌آب شدن بدن
- دل‌درد
- گرفتگی عضلات
- گیجی
- تشنج
دیگر علائم جدی تب عبارتند از:
- درد هنگام ادرار کردن
- ادرار نکردن به اندازه کافی
- دفع ادرار تیره
- دفع ادرار با بوی بد
علت ایجاد تب‌های جدی چیست؟
اگر علائم جدی تب را دارید، پزشک خود را از شرایط خود مانند داشتن سفر اخیر به کشورهای خارجی و یا شرکت در رویدادی که افراد زیادی در آن جضور داشته‌اند، آگاه کنید. این اطلاعات ممکن است بتواند در یافتن علت وقوع تب به پزشک کمک کند.
علل شایع تب در بزرگسالان عبارتند از:
- عفونت ویروسی (مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی)
- عفونت باکتریایی
- عفونت قارچی
- مسمومیت غذایی
- گرمازدگی
- آفتاب سوختگی جدی
- التهاب (به سبب بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید)
- تومور
- لخته شدن خون
برخی از بزرگسالان ممکن است در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به تب باشند. اگر یک بیماری مزمن دارید یا برای یک بیماری شدید تحت درمان قرار گرفته‌اید، ممکن است احتمال ابتلا به تب شدید برای شما بیشتر باشد.
اگر به بیماری‌های زیر مبتلا هستید، وقوع علائم جدی تب را به پزشک اطلاع دهید:
- آسم
- روماتیسم مفصلی
- دیابت
- بیماری کرون
- بیماری قلبی
- بیماری سلول داسی‌شکل
- بیماری کبد
- بیماری کلیوی
- بیماری مزمن ریه
- فیبروز سیستیک
- فلج مغزی
- سکته
- اسکلروز چندگانه یا MS
- دیستروفی عضلانی
- HIV یا ایدز
برخی از داروها و درمان‌ها نیز می‌توانند منجر به تب شدید شوند، این موارد عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای فشار خون
- داروهای تشنج
- واکسن DTaP
- واکسن پنوموکوک
- استروئیدها
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- متوترکسات
- آزاتیوپرین
- سیکلوفسفامید
- داروهای پس از پیوند عضو
درمان تب
تب معمولا به خودی خود باعث ضرر نیست. بیشتر تب‌ها ظرف چند ساعت تا چند روز از بین می‌روند، زیرا بدن یک عفونت را شکست می‌دهد.
می‌تواند به استفاده از راهکارهای زیر برای درمان سراخوردگی، احساس بهتری داشته باشید:
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات، مانند:
- آب
- آب میوه
- سوپ
- آب‌گوشت
- خوردن غذاهای سبک که هضم آن‌ها برای معده آسان است.
- استراحت
- استفاده از کمپرس خنک مانند یک حوله مرطوب
- دوش گرم
- پوشیدن لباس سبک و راحت
- پایین آوردن دمای اتاق
داروهای بدون نسخه می توانند به کاهش تب و علائمی مانند سردرد و درد عضلانی کمک کنند. داروهایی مانند:
- ایبوپروفن
- استامینوفن
- ناپروکسن
ممکن است برای رفع عوامل جدی‌تر تب نیاز به درمان پزشک داشته باشید. هر درمان بستگی به علت تب دارد. مثلا ممکن است که پزشک داروهایی را برای درمان عفونت‌های جدی تجویز کند:
- آنتی بیوتیک‌ها
- ضد ویروس‌ها
- ضد قارچ‌ها
چه موقع وضعیت اورژانسی می‌شود؟
تب ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد. تب بالا می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی نیز بشود. با مراجعه به اورژانس و یا تماس با آن در صورت وجود هر یک از این علائم، از مراقبت پزشکی اورژانس بهره‌مند شوید:
- تشنج
- غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
- گیجی
- توهمات
- سردرد شدید
- سفتی یا درد گردن
- مشکل در تنفس
- کهیر یا جوش
- تورم در هر قسمت از بدن
چرا تب باعث لرز می‌شود؟
افرادی که بیمار هستند معمولا تب دارند. آن‌ها ممکن است احساس سرما و یا لرز کنند. علائم دیگری نیز ممکن است همراه با تب رخ دهند؛ از جمله ضربان قلب سریع‌تر، تنفس سریع‌تر، تغییرات در متابولیسم و افزایش فعالیت در سیستم ایمنی. این افزایش فعالیت سیستم ایمنی می‌تواند به فرد در مبارزه با عفونت کمک کند.
بدن توانایی خود برای تنظیم دما را حفظ می‌کند، بنابراین بیشتر تب‌ها خطرنک نیستند. همچنین لازم به ذکر است که برخی از عفونت‌هایی که منجر به تب می‌شوند می‌توانند خطرناک باشند. کمتر شایع است که تب همراه با لرز بتواند نشانه یک مشکل دیگر باشد، مانند واکنش به یک دارو یا سرطان. عفونت‌های باکتریایی و ویروسی زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث تب ناگهانی همراه با لرز شوند.
وقتی فردی دچار تب باشد، انقباضات عضلانی باعث لرز می‌شود. هدف از این انقباضات عضلانی بالا بردن دمای بدن برای کمک به فرد در مبارزه با عفونت و یا بیماری‌های دیگر است.
هیپوتالاموس که در ساقه مغز قرار می‌گیرد، مسئول تنظیم دما است و بخشی از مغز است که یک «نقطه تنظیم» سالم، یا یک سطح بهینه را برای دمای فرد، که در حدود ۳۷ درجه سلسیوس است، ایجاد می‌کند. هنگامی که دمای بدن از این باره خارج می‌شود، بدن تلاش می‌کند تا خود را به دمای بهینه بازگرداند و ممکن است این کار را با ایجاد تعریق در دمای پایین‌تر و یا لرز برای بالا بردن دما انجام دهد.
در هنگام تب کردن، وقتی بدن سعی می‌کند با عفونت مبارزه کند، نقطه تنظیم افزایش می‌یابد. تا زمانی که دمای بدن فرد زیر این نقطه تنظیم شده باشد، بدن احساس سرما خواهند کرد. احساس سردی، یا پایین‌تر بودن از دمای مطلوب جدید، منجر به لرزش می‌شود. این لرزش به افزایش دمای بدن کمک می‌کند و همچنین، می‌تواند فرد را تشویق کند که لباس بیشتری بپوشد و یا اقدامات دیگری برای گرم ماندن انجام دهد.
درمان تب و لرز | کاهش درجه تب در بزرگسالان
افرادی که می‌خواهند تب را درمان کنند می‌توانند داروهای تب‌بر مثل استامینوفن، آسپرین و یا ایبوپروفن را امتحان کنند. توجه کنید که هرگز به کودکان آسپرین ندهید، چون این کار خطر یک بیماری نادر اما تهدید کننده به نام سندرم ری را افزایش می‌دهد.
نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند به جلوگیری از کم‌آب شدن بدن کمک کند. نیازی به استفاده از حمام یخ، برداشتن لباس و یا انجام هر کار دیگری که باعث ناراحتی شود وجود ندارد. اگر تب خیلی بالا باشد و به دارو پاسخ ندهد، یا اگر فرد علائم دیگری از بیماری شدید مثل خشکی گردن، گیجی، یا مشکل تنفسی داشته باشد، مراجعه به پزشک یا اورژانس صرورت خواهد داشت.
بیشتر تب‌ها، حتی تب‌های شدید، خطرناک نیستند. زیرا بدن هنوز هم می‌تواند دمای خود را تنظیم کند و فقط باید دمای بهینه را بالاتر از ۳۷ درجه سلسیوس تنظیم کند. درمان تب بیماری زمینه‌ای را درمان نمی‌کند و بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که درمان تب هیچ هدفی از لحاظ پزشکی ندارد. در واقع، شواهد علمی کمی برای پشتیبانی از درمان تب وجود دارد.
یک مقاله منتشر شده در سال ۲۰۲۰ استدلال می‌کند که برای عفونت‌های جزئی که به احتمال زیاد به خودی خود از بین می‌روند، درمان تب احتمالا بی‌ضرر است. با این حال، برای عفونت‌های جدی‌تر مانند درمان تب ناشی از ویروس کرونا، این کار پاسخ ایمنی طبیعی بدن را سرکوب کند و می‌تواند روند بهبود را آهسته‌تر کرده و خطر عوارض طولانی‌مدت را افزایش دهد.
با این حال، استثناهایی برای این قانون وجود دارد. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به دلیل ابتلا به سرطان، مبتلا بودن به HIV و یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی باید فورا به خاطر تب با پزشک تماس بگیرند. همچنین، در نوزادان کمتر از ۳ ماه، دمای مقعد بالاتر از ۳۸ درجه یا دمای دهانی بالاتر از ۳۷.۵ درجه، نیازمند ویزیت پزشک است.
علائم مرتبط
برخی علائم دیگر که فرد ممکن است همراه با تب تجربه کند عبارتند از:
- لرزیدن
- احساس سردی بسیار
- احساس گرما هنگام از بین رفتن تب یا پس از مصرف داروی تب‌بر
- علائم بیماری، مانند سرفه، گوش درد، یا درد عضلانی
- خستگی شدید
- استفراغ یا اسهال
بعضی اوقات، علائمی که با تب همراه می‌شوند، نشانی از علت آن دارند. به عنوان مثال، فردی که تب و درد گوش را به طور همزمان دارا است، ممکن است عفونت گوش داشته باشد. با این وجود، تشخیص همیشه به این صورت نیست. بدن افرادی که نسبت به داروهایی که باعث تب می‌شوند واکنش نشان می‌دهد، ممکن است علائم دیگری از بیماری مثل درد عضلانی یا آبریزش بینی را نیز داشته باشند.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
تماس با پزشک حاثر اهمیت است، اگر:
- فرد هر گونه علائم یک بیماری جدی مثل مننژیت را بروز می‌دهد. این علائم ممکن است شامل سفتی گردن، گیجی و یا حساسیت به نور باشند.
- علائم یک بیماری ملایم‌تر همچنان بدتر می‌شوند و یا بعد از چند روز از بین نمی‌روند.
- یک نوزاد با سن کمتر از ۳ ماه دچار تب شده باشد.
- فرد یک بیماری جدی دارد یا سیستم ایمنی ضعیفی دارد.
- فرد دچار تب مزمن و غیر قابل توضیح شده باشد.
- فرد پس از مصرف یک داروی جدید دچار تب می‌شود.
اقداماتی برای پیشگیری از تب
اغلب اوقات، بهترین استراتژی برای جلوگیری از تب، جلوگیری از عفونت‌هایی است که باعث آن‌ها می‌شوند. نکات زیر می‌توانند دراین مورد به شما کمک کنند:
- هنگام بیماری در خانه بمانید و کودکان بیمار را به مهدکودک یا مدرسه نفرستید.
- درمان تب از گسترش آن جلوگیری نمی‌کند. اگر فردی با وجود مصرف داروها همچنان تب داشته باشد، ممکن است تب وی همچنان مسری باشد.
- تمام واکسن‌های توصیه شده را دریافت کنید.
- شستن مرتب دست‌ها با آب گرم و صابون را تمرین کنید، به خصوص پیش از غذا خوردن، پیش از لمس صورت و بعد از تماس با شخص دیگر.
- سعی کنید از افرادی که بیمار هستند دوری کنید. اگر انجام این کار غیرممکن است، از ماسک استفاده کنید و مرتب دست‌ها را بشویید.
- برای کاهش شیوع عفونت های مقاربتی، رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید.
- در مناطق شلوغ که نرخ شیوع ویروس کرونا بالا است، از ماسک استفاده کنید.
- تهیه غذای ایمن را تمرین کنید، از جمله استفاده از ظروف مختلف برای غذاهای مختلف، گرم کردن غذا طبق دستورالعمل سازنده و شستن دست ها قبل و بعد از دست زدن به گوشت خام.
سخن نهایی در مورد درجه تب در بزرگسالان
تب در بزرگسالان معمولا به خودی خود خطرناک نیست و نشانه این است که بدن شما با عفونت و یا بیماری‌های دیگر مقابله می‌کند. در برخی موارد تب شدید یا طولانی‌مدت می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد و ممکن است به درمان پزشکی فوری نیاز داشته باشید.
اغلب اوقات با لرز هم همراه است، زیرا لرز واکنش بدن به تلاش برای بالا بردن دمای مرکزی خود در هنگام مبارزه با برخی عفونت‌ها و ویروس‌ها است. افراد باید بر روی استراتژی‌های خود مراقبتی و راحتی مانند تلاش برای گرم کردن خود، استراحت و نوشیدن مایعات تمرکز کنند. مصرف داروی تب می‌تواند علائم را کاهش دهد و به فرد کمک کند که بهتر استراحت کند. اغلب تب به صورت خود به خود از بین می‌رود.
به طور کلی، تب را نادیده نگیرید. برای کمک به بدن بیمار، استراجت کنید و مایعات فراوان بنوشید. اگر تبی دارید که بیش از ۳ روز طول می‌کشد و یا اگر علائم شدید دیگری دارید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر یک بیماری مزمن دارید یا برای یک بیماری جدی درمان شده‌اید، تب خود را به اطلاع پزشک برسانید.
منابع: MedicalNewsToday، Healthline
