هیپنوتیزم چیست؟ هیپنوتیزم یک روش درمانی است که به شما کمک می‌کند با بیماری‌های مختلف کنار بیایید و آن‌ها را درمان کنید. برای انجام این کار، یک هیپنوتیزم‌کننده، شما را به حالت آرامش عمیق هدایت می‌کند (که گاهی اوقات به عنوان حالت خلسه‌مانند توصیف می‌شود). با اینکه شما در این وضعیت هستید، اما آن‌ها می‌توانند پیشنهاداتی ارائه دهند که به شما کمک کند نسبت به تغییر و یا بهبود درمان پذیرا باشید. تجربیات خلسه‌مانند آن قدرها هم غیر معمول نیستند. اگر زمانی که مشغول تماشای یک فیلم یا خیال‌بافی هستید، در حالت خلسه‌مانند مشابهی بوده‌اید.
هیپنوتیزم چیست؟
هیپنوتیزم یک حالت ذهنی خلسه‌گونه است که افراد در آن، افزایش توجه، تمرکز و قابلیت پیشنهادپذیری را تجربه می‌کنند. اگرچه هیپنوتیزم اغلب به عنوان حالت خواب‌مانند توصیف می‌شود، اما بهتر است به عنوان حالت توجه متمرکز، قابلیت پیشنهادپذیری بالا و خیال‌پردازی‌های زنده بیان شود. افراد در حالت هیپنوتیزم اغلب خواب‌آلود و بی‌هوش به نظر می‌رسند اما در واقع در حالت آگاهی بیش از حد هستند.
با اینکه تصورات غلط و افسانه زیادی در این مورد وجود دارد، اما هیپنوتیزم یک فرآیند بسیار واقعی است که می‌تواند به عنوان یک ابزار درمانی مورد استفاده قرار گیرد. نشان داده شده است که هیپنوتیزم می‌تواند فواید پزشکی و درمانی داشته باشد. حتی پیشنهاد شده است که هیپنوتیزم می‌تواند علائم جنون را کاهش دهد.
تاریخچه هیپنوتیزم
استفاده از حالت‌های خلسه‌مانند به هزاران سال پیش باز می‌گردد، اما هیپنوتیزم در اواخر قرن هجدهم، به وسیله تلاش‌های یک پزشک به نام فرانز مسمر شروع به رشد کرد. این عمل با کمک دیدگاه‌های عرفانی مسمر یک نقطه شروع بود، اما بعدا به یک رویکرد علمی‌تر تبدیل شد.
در اواخر قرن نوزدهم، در زمینه روانشناسی، «بی‌حسی» از اهمیت بیشتری برخوردار شد و ژان مارتین چارکات از آن، برای درمان زنانی استفاده کرد که آنچه را که در آن زمان هیستری (hysteria) نامیده می‌شد، تجربه می‌کردند. این کار بر زیگموند فروید و رشد روان‌کاوی هم تاثیر خود را گذاشت.
اخیرا نظریه‌های مختلفی برای توضیح دقیق نحوه کار هیپنوتیزم وجود داشته است. یکی از معروف‌ترین نظریه‌ها، نظریه عدم تفکیک هیلگارد از هیپنوتیزم است. به گفته هیلگارد، افراد در حالت هیپنوتیزم دو جریان متفاوت فعالیت ذهنی را تجربه می‌کنند. در حالی که یک جریان آگاهی به پیشنهادهای هیپنوتیزم‌کننده پاسخ می‌دهد، جریان دیگری اطلاعات را خارج از آگاهی فرد هیپنوتیزم‌شده پردازش می‌کند.
در زمان هیپنوتیزم چه اتفاقی برای مغز می‌افتد؟
محققان دانشگاه هاروارد در طول هیپنوتیزم هدایت‌شده، مغز ۵۷ نفر را مورد مطالعه قرار دادند. آن‌ها دریافتند که:
- دو قسمت از مغز که مسئول پردازش و کنترل آنچه که در بدن اتفاق می‌افتد هستند، در طی هیپنوتیزم فعالیت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
- به همین ترتیب، قسمتی از مغز که مسئول اعمال است و حوزه آگاهی به این بخش مربوط می‌شود، در طول هیپنوتیزم از هم گسسته به نظر می‌رسد.
در طی هیپنوتیزم، بخش‌های مختلف مغز آشکارا تغییر می‌کنند. مناطقی که بیش از همه تحت تاثیر قرار می‌گیرند، آن‌هایی هستند که در کنترل عمل و آگاهی نقش دارند.
انواع هیپنوتیزم چیست؟
روش‌های مختلفی برای هیپنوتیزم وجود دارد:
- هیپنوتیزم هدایت‌شده: این شکل از هیپنوتیزم شامل استفاده از ابزارهایی مانند دستورهای ثبت‌شده و موسیقی برای ایجاد حالت هیپنوتیزم است. سایت‌های آنلاین و برنامه‌های کاربردی موبایل اغلب از این نوع هیپنوتیزم استفاده می‌کنند.
- هیپنوتراپی: هیپنوتراپی استفاده از هیپنوتیزم در روان‌درمانی است و توسط پزشکان و روان شناسان مجاز برای درمان افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلالات خوردن انجام می‌شود.
- خود-هیپنوتیزمی: خود-هیپنوتیزمی زمانی رخ می‌دهد که فرد خودش هیپنوتیزم را القا کند. اغلب به عنوان یک ابزار کمک به خود برای کنترل درد و یا مدیریت استرس به کار می‌رود.
کاربردهای هیپنوتیزم چیست؟
دلیل اینکه یه نفر تصمیم به استفاده از هیپنوتیزم می‌گیرد چیست؟ در برخی موارد، افراد ممکن است به دنبال هیپنوتیزم باشند تا به بهبود درد مزمن کمک کنند یا درد و اضطراب ناشی از روش‌های پزشکی مانند جراحی یا زایمان را کاهش دهند.
در زیر برخی از کاربردهای هیپنوتیزم که از طریق پژوهش به دست آمده، آورده شده است:
- کاهش علائم مرتبط با سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
- کنترل درد در طی اعمال دندان‌پزشکی
- حذف و یا کاهش مشکلات پوستی از جمله زگیل‌ها و پسوریازیس (صدفک)
- مدیریت برخی از علائم ADHD
- درمان بیماری‌های درد مزمن مثل آرتریت روماتوئید
- درمان و کاهش درد در طول زایمان
- کاهش دادن علائم زوال عقل
- کاهش تهوع و استفراغ در بیماران سرطانی تحت شیمی‌درمانی
از هیپنوتیزم برای کمک به افراد برای تغییرات رفتاری مانند ترک سیگار، کاهش وزن و یا جلوگیری از خیس شدن بستر نیز استفاده می‌شود.
هیپنوتیزم چگونه انجام می‌شود؟
در طول هیپنوتیزم، یک هیپنوتیزم‌کننده آموزش‌دیده، حالت تمرکز شدید یا توجه متمرکز را به فرد القا می‌کند. این یک فرآیند هدایت‌شده با اشارات کلامی و تکرار است. حالت خلسه‌مانندی که فرد به آن وارد می‌شود ممکن است از بسیاری جهات شبیه به خواب به نظر برسد، اما فرد کاملا از آنچه در حال رخ دادن است آگاه است. در حالی که فرد در این حالت خلسه‌مانند قرار دارد، درمانگر پیشنهادها را ارائه می‌دهد که به فرد کمک می‌کند به اهداف خود از درمان دست یابد.
از آنجا که فرد در حالت تمرکز بالا قرار دارد، ممکن است نسبت به پیشنهادها و یا توصیه‌هایی که در حالت ذهنی نرمال آن‌ها را نادیده می‌گیرد، بیشتر واکنش نشان می‌دهد. وقتی جلسه هیپنوتیزم تمام شود، درمانگر فرد را از حالت خلسه‌مانند بیدار خواهد کرد و یا اینکه خود فرد از آن خارج خواهد شد. مشخص نیست که این سطح شدید تمرکز درونی و توجه متمرکز، چه تاثیری بر کارایی هیپنوتیزم دارد.
- هیپنوتراپی ممکن است بذر افکار مختلف را در ذهن فرد قرار دهد. در نهایت، به زودی این تغییرات ریشه می‌گیرند و پیشرفت می‌کنند.
- همچنین، هیپنوتراپی می‌تواند راه را برای پردازش و پذیرش عمیق‌تر روشن کند. در حالت ذهنی منظم، اگر ذهن شما به‌هم‌ریخته باشد، ممکن است قادر به دررک و پذیرش پیشنهادها و راهنمایی‌ها نباشد.
تاثیر هیپنوتیزم چیست؟
تجربه‌ی هیپنوتیزم می‌تواند به طرز چشمگیری از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی افراد هیپنوتیزم شده، احساس جدایی و یا آرامش شدید در حالت هیپنوتیزم را گزارش می‌کنند در حالی که برخی دیگر احساس می‌کنند که اعمال آن‌ها خارج از اراده آگاهانه آن‌ها انجام می‌شود. افراد دیگر ممکن است کاملا آگاه باقی بمانند و بتوانند در زمان هیپنوتیزم مکالمه انجام دهند.
تحقیقات ارنست هیلگارد نشان داد که چگونه هیپنوتیزم می‌تواند به طور چشمگیری ادراکات را تغییر دهد. بعد از آموزش به فردی که هیپنوتیزم شده بود تا درد را در بازو احساس نکند، بازوی او در آب یخ قرار داده شد. در حالی که افراد هیپنوتیزم‌نشده مجبور بودند بعد از چند ثانیه به خاطر درد، دست خود را از آب بیرون بیاورند، افراد هیپنوتیزم‌شده قادر بودند بدون تجربه درد، دست خود را به مدت چند دقیقه در آب یخی رها کنند.
آیا هیچ عارضه جانبی یا خطری در مورد هیپنوتیزم وجود دارد؟
هیپنوتیزم، به ندرت باعث بروز عوارض جانبی و یا خطراتی می‌شود. تا زمانی که درمان توسط یک هیپنوتیزم‌کننده آموزش‌دیده انجام شود، می‌تواند یک گزینه درمانی جایگزین ایمن باشد. برخی افراد ممکن است عوارض جانبی ملایم تا متوسط را تجربه کنند از جمله:
- سردرد
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- اضطراب موقعیتی
با این حال، هیپنوتیزمی که برای به خاطر آوردن حافظه به کار می‌رود، یک عمل بحث‌برانگیز است. افرادی که به این روش از هیپنوتیزم استفاده می‌کنند اضطراب بیشتر، پریشانی و دیگر عوارض جانبی را تجربه می‌کنند.
برخی حقایق در مورد هیپنوتیزم
در حالی که بسیاری از افراد فکر می‌کنند که نمی‌توانند هیپنوتیزم شوند، تحقیقات نشان داده است که تعداد زیادی از افراد بیشتر از آنچه فکر می‌کنند هیپنوتیزم‌پذیر هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که:
- بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد نسبت به هیپنوتیزم بسیار حساس هستند.
- هیپنوتیزم‌کردن حدود ۱۰ درصد بزرگسالان، سخت یا غیر ممکن در نظر گرفته می‌شود.
- کودکان بیشتر مستعد هیپنوتیزم هستند.
- افرادی که به راحتی می‌توانند در خیال‌پردازی‌ها غرق شوند، بیشتر به هیپنوتیزم واکنش نشان می‌دهند.
اگر به هیپنوتیزم‌شدن علاقمند هستید، مهم است که به یاد داشته باشید که به تجربه با ذهن باز نزدیک شوید. افرادی که هیپنوتیزم را با دید مثبت می‌بینند بهتر به آن واکنش نشان می‌دهند. اگر به تلاش برای هیپنوتیزم علاقه دارید، مهم است که به دنبال متخصصی بگردید که در زمینه استفاده از هیپنوتیزم به عنوان یک ابزار درمانی، دارای اعتبار و تجربه باشد.
دام‌های احتمالی هیپنوتیزم چیست؟
برخی سوء‌تفاهم‌ها در مورد موضوع هیپنوتیزم رایج هستند
- هرچند فراموشی ممکن است در موارد بسیار نادر رخ دهد، اما اغلب اوقات، افراد هر چیزی که در حین هیپنوتیزم رخ می‌دهد را به یاد می‌آورند. با این حال، هیپنوتیزم می‌تواند اثر قابل‌توجهی بر روی حافظه داشته باشد. فراموشی پس از هیپنوتیزم، می‌تواند منجر به فراموش کردن چیزهای خاصی شود که قبل و یا در طول هیپنوتیزم اتفاق می‌افتد. با این حال، این اثر به طور کلی محدود و موقتی است.
- در حالی که هیپنوتیزم می‌تواند برای تقویت حافظه به کار رود، در رسانه‌های عمومی به طور چشمگیری در مورد اثرات آن اغراق شده است. تحقیقات نشان داده‌اند که هیپنوتیزم منجر به تقویت حافظه یا افزایش دقت نمی‌شود.
- با وجود داستان‌هایی در مورد هیپنوتیزم‌شدن افراد بدون رضایت آن‌ها، هیپنوتیزم به مشارکت داوطلبانه فرد نیاز دارد. افراد از نظر اینکه چگونه هیپنوتیزم‌پذیر و تلقین‌پذیر هستند، متفاوت هستند. تحقیقات حاکی از آن است که افرادی که به شدت پیشنهاد‌پذیر هستند، به احتمال زیاد در زمان هیپنوتیزم، حس عاملیت کمتری را تجربه خواهند کرد.
- در حالی که افراد، اغلب احساس می‌کنند که اعمال آن‌ها تحت هیپنوتیزم بدون تاثیر اراده آن‌ها رخ می‌دهد، هیپنوتیزم‌کننده نمی‌تواند کاری کند که شما خلاف میل خود عمل کنید.
- با اینکه هیپنوتیزم می‌تواند برای بهبود عملکرد افراد به کار رود اما نمی‌تواند باعث شود افراد نسبت به توانایی‌های فیزیکی موجود خود، ورزش‌کار‌تر و یا قوی‌تر شوند.
آیا پزشکان هیپنوتیزم را توصیه می‌کنند؟
برخی پزشکان متقاعد نشدهاند که هیپنوتیزم می‌تواند برای سلامت روانی و یا برای درمان درد فیزیکی به کار رود. تحقیقات در مورد استفاده از هیپنوتیزم قوی‌تر می‌شود اما همه پزشکان آن را نمی‌پذیرند.بسیاری از دانشکده‌های پزشکی در مورد استفاده از هیپنوتیزم به پزشکان آموزش نمی‌دهند و تمام پزشکان بهداشت روانی در طول سالهای تحصیل خود آموزشی در مورد آن نمی‌بینند. این امر باعث سوءتفاهم زیادی در مورد این درمان احتمالی در میان متخصصان مراقبت‌های بهداشتی می‌شود.
سخن نهایی
هیپنوتیزم یک ابزار درمانی واقعی است و می‌تواند به عنوان یک درمان پزشکی جایگزین برای حل مشکلات مختلف به کار رود. این موارد شامل بی‌خوابی، افسردگی و کنترل درد است. مهم است که از یک هیپنوتیزم‌کننده معتبر استفاده کنید تا بتوانید به روند هیپنوتیزم اعتماد کنید. آن‌ها یک برنامه ساختار یافته برای کمک به رسیدن به اهداف شخصی شما ایجاد خواهند کرد.
منابع: Healthline، VertWellMind
