جدول قد و وزن بر اساس سن کودکان | ارزیابی روند رشد با توجه به سنزمان مطالعه ۸ دقیقه

در ایالات‌متحده، متوسط وزن نوزاد در هنگام تولد حدود ۳.۳ کیلوگرم ‏است. بسیاری از والدین در این فکر هستند که آیا کودکشان بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از دیگر کودکان هم سن و سال آن‌ها است؟ به همین دلیل باید جدول قد و وزن بر اساس سن کودکان را با رشد کودک تطبیق داد، تا بررسی شود آیا رشد کودک در مسیر درستی قرار دارد یا خیر. در این مقاله از تریتا، به توضیح این جدول می‌پردازیم و آن را به شما ارائه می‌کنیم. با ما همراه باشید.

چرا از جدول قد و وزن بر اساس سن کودکان استفاده می‌کنیم؟

اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که اعداد موجود در این جداول تنها یک معیار می‌باشند. این احتمال وجود دارد که قد و وزن کودکان شما بالاتر یا پایین‌تر از حد متوسط باشد. در این صورت دلیلی برای نگرانی وجود ندارد؛ زیرا این به این معنی نیست که فرزند شما مشکلی دارد. کودکان با نرخ متفاوتی رشد می‌کنند، و طبیعی است که وزن و قد به طور قابل‌توجهی بین کودکان هم سن و سال متفاوت باشد. از همه مهم‌تر این است که کودک، پیوسته در حال رشد است.

ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، کودکان را در طول هر بازدید از یک کودک ارزیابی و وزن خواهد کرد تا مطمئن شوید که رشد او در مسیر درست قرار دارد. (‏اگر کودک شما ۲۴ ماهه یا کوچک‌تر است، دور سر کودک شما را نیز اندازه‌گیری خواهد کرد که اطلاعاتی در مورد مغز در حال رشد او فراهم می‌کند)‏.

با اینکه بیشتر نوزادان (‏هم شیر خشک و هم شیر مادر)‏در طول چند روز اول زندگی وزن خود را از دست می‌دهند اما در عرض چند هفته به وزن هنگام تولد خود باز می‌گردند. تا ۳ ماهگی، بیشتر نوزادان هر روز حدود یک اونس افزایش وزن را تجربه می‌کنند. در سن ۴ ماهگی، وزن بیشتر نوزادان حدود برابر وزن آن‌ها در هنگام تولد است و تا ۱ سالگی، بیشتر آن‌ها سه برابر شده‌اند. اغلب نوزادان نیز تا یک سالگی حدود ‏۲۵ سانتی متر ‏رشد می‌کنند.

به خاطر داشته باشید که نوزادان و کودکان در رشد خود جهش نیز دارند؛ که به این معنی است که رشد همیشه یک فرآیند تدریجی و قابل‌پیش‌بینی نیست.​ همچنین برای کودکانی که پیش از موعد به دنیا می‌آیند، از سن بارداری (‏نه سن از زمان تولد) ‏استفاده کنید.

منبع جداول زیر، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و همچنین مرکز کنترل بیماری‌ها در آمریکا (CDC) است.

جدول قد و وزن بر اساس سن برای کودکان زیر ۱ سال

جدول قد و وزن بر اساس سن برای کودکان ۱ تا ۲ سال

بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی، بیشتر کودکان حدود ‏۱۰ تا ۱۲ سانتی متر ‏رشد می‌کنند و حدود ۲.۲۷ کیلوگرم نیز بر وزن آن‌ها افزوده می‌شود. همانطور که بدن کودک لاغرتر و همچنین عضلانی‌تر می‌شود، بدن او آرام آرام از یک نوزاد به یک کودک تغییر فرم می‌دهد.

جدول قد و وزن بر اساس سن برای کودکان ۲ تا  ۴.۵ سال

به وزن بیشتر کودکان در بین سن ۲ سالگی تا بلوغ، هر سال حدود ۲ کیلوگرم افزوده می‌شود. آن‌ها همچنین بین ۲ تا ۳ سالگی، حدود ۸ سانتی متر بلندتر می‌شوند و قدشان ‏در ۳ تا ۴ سالگی حدود ۷ سانتی متر  رشد می‌کند. ممکن است این موضوع به چشم نیاید، اما کودکان در بازه تا ۲۴ تا ۳۰ ماهگی، تقریبا به نصف قد خود در دوران بلوغ می‌رسند.

جدول قد و وزن بر اساس سن برای کودکان ۵ تا  ۸ سال

بین سنین ۵ تا ۸ سال، کودکان در حدود ‏۵ تا ۸ سانتی متر در سال رشد می‌کنند. بین سنین ۶ سالگی تا بلوغ، وزن آن‌ها نیز بین ‏۲ تا ۳ کیلوگرم در هر سال افزایش می‌یابد.

چه عواملی می‌توانند وزن و قد کودک را تحت تاثیر قرار دهند؟

ژن‌های فرزند شما بزرگ‌ترین عامل تعیین‌کننده قد  و وزن وی هستند. اما عوامل دیگری نیز وجود دارند:

• بارداری: اگر کودک شما بعد از موعد مقرر به دنیا آمد، ممکن است بزرگ‌تر از حد متوسط باشد و اگر پیش از موعد به دنیا آمده باشد، احتمالا کوچک‌تر خواهد بود. (‏از آنجا که نمونه‌ها معمولا زود به دنیا می‌آیند، آن‌ها نیز تمایل دارند که کوچک‌تر باشند.)
• سلامت مادر در دوران بارداری: اگر مادری در دوران بارداری سیگار بکشد و یا غذای خوبی مصرف نکند، احتمال بیشتری وجود دارد که نوزاد کوچک‌تر از حد میانگین به دنیا آورد. همچنین اگر بر وزن مادری در دوران بارداری افزوده شود و یا دیابت بارداری داشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که نوزاد بزرگ‌تر از حد میانگین به دنیا آورد.
• جنسیت: دختران در بدو تولد، معمولا نسبت به پسران کوچک‌تر (از لحاظ ‏قد و وزن) هستند.
• تغذیه از شیر خشک یا شیر مادر: در سال اول، شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، نسبت به شیرخوارانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، آهسته‌تر وزنشان افزایش می‌یابد. (‏برای چند ماه اول، نوزادان با شیر مادر سریع‌تر رشد می‌کنند.)‏ تا سن ۲ سالگی، نوزادان با شیر مادر و شیر خشک وزن تقریبا یکسانی دارند.
• هورمون‌ها: اگر کودک شما عدم تعادل هورمونی دارد، مثلا سطح هورمون رشد او پائین است یا کم‌کاری تیروئید دارد، احتمال دارد که سرعت رشد او کند باشد.
• داروها: برخی داروها مانند استفاده منظم از کورتیکواستروییدها ممکن است باعث کند شدن رشد شوند.
• مسائل مربوط به سلامتی: اگر کودک شما، بیماری مزمن دارد (‏مانند سرطان، بیماری کلیه، یا فیبروز کیستیک)‏، یا هر گونه اختلال که بر توانایی او برای خوردن یا جذب مواد مغذی تاثیر می‌گذارد (‏مانند مشکلات گوارشی)‏، رشد او ممکن است کند شود.
• شرایط ژنتیکی: فراتر از آنچه آرایش ژنتیکی کلی کودک‌ را می‌سازد (‏مثلا بلند بودن قد پدر و مادر)‏، داشتن شرایط ژنتیکی خاص مانند سندروم داون، سندروم نونان، یا سندروم ترنر می‌تواند رشد کودک را تحت‌تاثیر قرار دهد.
• خواب: نوزادان پس از خواب بزرگ می‌شوند، بنابراین اگر کودکی خوب بخوابد، می‌تواند رشد خوبی را تجربه کند.

صدک های نمودار رشد به چه معناست؟

نمودارهای رشد یک ایده کلی از نحوه رشد کودک به شما می‌دهند. آن‌ها از صدک ها برای مقایسه رشد کودک شما با دیگر کودکان هم سن و هم جنس استفاده می‌کنند.

جداول مورد بحث قد و وزن ‏را برای کودکان هر دو جنس در صدک پنجاهم نشان می‌دهند، که همان میانگین است. هر چیزی بالاتر به این معنی است که کودک شما بزرگ‌تر از حد متوسط است. هر چیزی که پایین‌تر باشد به این معنی است که او کوچک‌تر از حد متوسط است. برای مثال، اگر دختر ۲ ماهه شما ۶ کیلوگرم وزن داشته باشد، سنگین‌تر از حد متوسط است یا اگر قد او ۵۰ سانتی‌متر باشد، کوچک‌تر از حد متوسط است.

پزشک کودک شما، به طور معمول وزن و قد کودک را به صورت صدک محاسبه خواهد کرد. به طور مثال اگر کودک شما در صدک ۷۵ام وزنی قرار دارد، به این معنی است که ۷۴ درصد از کودکان هم‌سن و ‌هم‌جنس او کم‌تر از او، و ۲۴ درصد بیشتر از او وزن دارند. ​

پزشکان معمولا از نمودارهای رشد مختلفی بسته به سن کودک استفاده می‌کنند. کودکان زیر ۲ سال با استفاده از نمودارهای سازمان بهداشت جهانی (‏WHO)‏، که براساس الگوهای رشد سالم برای کودکان شیرده هستند و توسط مراکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها (‏CDC) ‏و آکادمی آمریکایی بیماری‌های کودکان آمریکا تایید شده‌اند، سنجیده می‌شوند.

منبع: BabyCenter