MCV در آزمایش خون چیست ؟ | تشریح بالا پایین بودن MCVزمان مطالعه ۶ دقیقه

MCV در آزمایش خون چیست ؟ میانگین حجم سلولی، یا MCV که مخفف Mean corpuscular volume است، به معنی اندازه‌گیری اندازه گلبول‌های قرمز خون است. معمولا پزشکان، آزمایش MCV را به عنوان بخشی از یک آزمایش شمارش کامل خون از بیماران درخواست می‌کنند. نتیجه این آزمایش، بسیاری از اجزای خون از جمله گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کند. ​اگر پزشک مشکوک شود که بیمار مبتلا به کم‌خونی است، از آزمایش MCV برای تایید نوع کم‌خونی استفاده خواهند کرد. سطوح مختلف MCV انواع خاصی از کم‌خونی را نشان می‌دهد. ​در این مقاله از تریتا، آزمایش MCV و مفهوم آن در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین بررسی می‌شود که سطوح مختلف MCV چه معنایی دارند و چه چیزی ممکن است باعث تغییر آن‌ها شود. با ما همراه باشید.

آزمایش MCV سطح خون چیست ؟

گلبول‌های قرمز خون ویژگی‌های زیادی دارند که پزشک می‌تواند آن‌ها را با استفاده از شاخص‌های خاص اندازه‌گیری کند. MCV اندازه و حجم متوسط گلبول‌های قرمز خون را نشان می‌دهد. ​سایر شاخص‌های گلبول قرمز خون عبارتند از:

• ​​​​​​​​میانگین هموگلوبین سلولی (‏MCH)‏: به معنی میانگین سطح هموگلوبین در یک سلول قرمز خون است. ​
• میانگین غلظت هموگلوبین سلولی (‏MCHC)‏: به معنی میانگین غلظت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون است. ​
• عرض توزیع سلول قرمز (‏RDW)‏: تغییر در اندازه گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند. ​

پزشکان از این اندازه‌گیری‌ها در هنگام تشخیص انواع خاص کم‌خونی و همچنین دیگر بیماری‌ها استفاده می‌کنند. ​

در طی آزمایش MCV سطح خون چه اتفاقی می‌افتد؟ ​

در آزمایش MCV خون، بیمار نیازی به آماده شدن برای آن ندارد. ​در طی این آزمایش، یک پزشک خون را از یک رگ برای جمع‌آوری نمونه می‌گیرد. در حالی که وی در حال گرفتن نمونه‌گیری از خون  است، فرد ممکن است کمی درد و سوزش را احساس کند. ​

آیا خطری وجو دارد؟

نمونه گرفتن از خون خطرات کمی را با خود به همراه دارد. با این حال، افراد با یکدیگر متفاوت هستند و گاهی اوقات جمع‌آوری خون در برخی افراد ساده‌تر از دیگران است. ​عوارض جانبی آزمایش خون MCV می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ​​​​​​​​کبودی
• خون ریزی بیش از حد
• احساس سبکی سر
• عفونت

چرا پزشکان در آزمایش خون سطوح MCV را اندازه‌گیری می‌کنند؟ ​

پزشک معمولا سطح MCV بیمار را در صورتی که علائم زیر را نشان دهد، اندازه‌گیری می کند:

• لب های خشک و ترک خورده
• عدم تحمل سرما
• خستگی
• کبودی یا خونریزی آسان
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• سرد بودن دست‌ها و پاها
• فرد رنگ‌پریده‌تر از حالت معمول به نظر برسد
• زردی

این علائم بیماری‌هایی را نشان می‌دهند که اندازه گلبول‌های قرمز خون را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهد و آن‌ها را کوچک‌تر یا بزرگ‌تر از حد معمول می‌کند. ​وقتی گلبول‌های قرمز خون کوچک‌تر از حد انتظار هستند، فرد به احتمال زیاد دچار کم‌خونی میکروسایتیک می‌شود. اگر آن‌ها بزرگ‌تر باشند، ممکن است فرد کم‌خونی ماکروسایتیک داشته باشد.

سطح نرمال MCV چقدر است؟ ​

سطح نرمال MCV در بزرگسالان ۸۰ تا ۱۰۰ فمتولیتر (‏fl) ‏است. ​سطوح خاص MCV برای سنین و جنس‌های مختلف عبارتند از:

معمولا ​​​​​​​​در کودکان ۶ تا ۱۲ ساله، MCV برابر با ۸۶ فمتولیتر است. نتایج آزمایش MCV سطح خون ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت باشد، بنابراین اگر نتایج آزمایش یک نفر کمی بالاتر یا پایین‌تر از این محدوده‌ها باشد، جای نگرانی وجود ندارد. ​

مفهوم پایین بودن سطح MCV در آزمایش خون چیست ؟

وقتی سطح MCV فردی کم‌تر از ۸۰ فمتولیتر باشد، نشان دهنده آن است که وی به کم‌خونی میکروسایتیک مبتلا است. کم‌خونی میکروسایتیک نوعی کم‌خونی است که در آن گلبول‌های قرمز کوچک‌تر از حد معمول هستند. ​کمبود آهن باعث کم‌خونی میکروسایتیک می‌شود. معمولا وجود یک بیماری زمینه‌ای یا عواملی مانند رژیم غذایی و داروها باعث ایجاد کمبود آهن می‌شوند.

عوامل رایج برای پایین بودن سطح MCV در آزمایش خون چیست؟

عوامل موثر بر کمبود آهن عبارتند از:

• از دست دادن خون: ممکن است یک نفر هنگام ابتلا به سرطان روده بزرگ یا مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (‏NSAIDها)‏، مانند آسپرین، خونریزی از دستگاه گوارش (‏GI) ‏را تجربه کند. بانوانی که قاعدگی سنگینی را تجربه می‌کنند نیز ممکن است مقدار زیادی آهن را از طریق خون قاعدگی از دست بدهند. ​
• رژیم غذایی: اگر کسی رژیم غذایی گیاهی یا رژیم غذایی همه چیز خواری با آهن کم بخورد، ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های آهن و یا تمرکز بر خوردن غذاهای غنی از آهن داشته باشد.
• کاهش جذب آهن: کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، جراحی کاهش وزن و عفونت هلیکوباکتر پیلوری، همگی می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند. ​
• بارداری: ممکن است برخی از بانوان در طول بارداری نیاز داشته باشند که مکمل آهن مصرف کنند، زیرا بدن برای حمایت از رشد جنین به آهن بیشتری نیاز دارد. ​

تالاسمی

تالاسمی شرایطی است که در آن، بدن به اندازه کافی هموگلوبین طبیعی ندارد. تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که بیمار آن را از پدر و مادرش به ارث می‌برد و شدت آن می‌تواند از ملایم تا شدید متغیر باشد. اگر فرد مبتلا به تالاسمی خفیف باشد، ممکن است کم‌خونی خفیف داشته باشد و یا هیچ علامت و نشانه‌ای نداشته باشد و اگر کسی به تالاسمی شدید مبتلا باشد، ممکن است به تزریق منظم گلبول‌های قرمز نیاز داشته باشد. ​

مفهوم بالا بودن سطح MCV در آزمایش خون چیست ؟

اگر سطح MCV در آزمایش خون یک نفر عدد بالایی داشته باشد، گلبول‌های قرمز خون وی بزرگ‌تر از حد معمول است و دچار کم‌خونی ماکروسایتیک است. بیماری ماکروسایتوز در افراد با سطح MCV بالاتر از ۱۰۰ فمتولیتر رخ می‌دهد. ​کم‌خونی مگالوبلاستیک نیز نوعی کم‌خونی ماکروسایتیک است. کمبود کوبالامین (‏ویتامین B۱۲)‏ و فولات (‏ویتامین B۹)‏، شایع‌ترین علل کم‌خونی مگالوبلاستیک هستند. ​

عوامل خودایمنی و رژیم غذایی

عوامل زیر ممکن است باعث کمبود ویتامین B۱۲ شوند. ​

• رژیم غذایی گیاه‌خواری: کمبود ویتامین B۱۲ ممکن است در هنگام پیروی از رژیم غذایی گیاه‌خواری رخ دهد. این اتفاق به این دلیل است که ویتامین B۱۲ به طور طبیعی در منابع حیوانی وجود دارد. فرد می‌تواند از مکمل‌های ویتامین B۱۲ استفاده کند و یا از غذاهای غنی‌شده با ویتامین B۱۲ برای کاهش علائم خود استفاده کند. ​
• التهاب معده خودایمنی: این مشکل، یک وضعیت التهابی است که بر معده، به ویژه سلول‌های جداری که فاکتور داخلی را می‌سازند، تأثیر می‌گذارد. اگر سلول‌های آهیانه‌ای فاکتور داخلی کافی نداشته باشند، ویتامین B۱۲ نمی‌تواند از طریق روده کوچک انتهایی وارد جریان خون شود. پزشکان این کمبود را با تزریق ویتامین B۱۲ و گاهی اوقات تزریق آهن درمان می‌کنند. ​
• عوامل دیگر: عوامل دیگری که ممکن است به کمبود ویتامین B۱۲ و ویتامین B۹ کمک کنند عبارتند از:
  • شیردهی یا شیردهی
  • مصرفچ الکل
  • کرم‌های نواری
  • بیماری کرون
  • داروهای درمان سرطان

زمان مراجعه به پزشک به سبب نگرانی از سطح MCV

اگر فرد اغلب خسته باشد و همیشه احساس سرما کند، ممکن است کم‌خونی داشته باشد. افرادی که علائم کم‌خونی را تجربه می‌کنند باید به پزشک مراجعه کنند. ممکن است پزشک در مورد سابقه پزشکی خانواده بیمار از او سوال کند، زیرا برخی از بیماری‌ها مانند تالاسمی و بیماری کرون که باعث کم‌خونی می‌شوند، در خانواده‌ها وجود دارند.

خلاصه

در آزمایش MCV خون اندازه و حجم گلبول‌های قرمز خون اندازه‌گیری می‌شود. محدوده نرمال MCV تقریبا ۸۰ تا ۱۰۰ فمتولیتر است. ​اگر سطح MCV فرد کم‌تر از ۸۰ فمتولیتر باشد، به احتمال زیاد وی دچار کم‌خونی میکروسایتیک خواهد شد. از طرف دیگر، اگر سطح MCV بیشتر از ۱۰۰ فمتولیتر باشد، فرد می‌تواند کم‌خونی ماکروسایتیک را تجربه کند. ​

افراد مبتلا به کم‌خونی میکروسایتیک ممکن است سرما را بیشتر احساس کنند و رنگ‌پریده‌تر از حد معمول به نظر برسند. از سوی دیگر، افراد مبتلا به کم‌خونی ماکروسایتیک ممکن است دچار زردی شوند. اگر فردی علائم کم‌خونی را داشته باشد، باید برای دریافت توصیه‌های لازم به پزشک مراجعه کند. معمولا، درمان کردن عامل اصلی کم‌خونی می‌تواند علائم آن را کاهش دهد. ​

​منبع: MedicalNewsToday