همانطور که میدانید هورمونها نقشهای به سزایی در شرایط روانی و جسمی فرد دارند. یکی از مهمترین تاثیرات هورمونها که به شدت به چشم میآید و اهمیت آن بر پیر و جوان پوشیده نیست، تاثیر هورمونها بر زیبایی پوست است. در این مقاله از تریتا قصد داریم تاثیر هورمونها بر زیبایی پوست را مورد بررسی قرار دهیم.
بررسی اقتصادی تاثیر هورمونها بر زیبایی پوست
حدود صد سال پیش انسانها امید به زندگی خود را دو برابر کردند. این یک شاهکار بزرگ بود، با توجه به این که تعداد سالهایی که انتظار میرفت یک فرد معمولی زندگی کند، در طول تاریخ بشر تقریبا عددی ثابت بود. تغذیه، پزشکی مدرن و فناوری بیشتر مسئول این تغییر چشمگیر بودند. در سال ۲۰۰۷ متوسط امید به زندگی برای زنان ۸۰.۴ سال و برای مردان ۷۵.۳ سال بود. این شکاف اختلاف امید به زندگی ممکن است در حال کاهش باشد اما یک چیز واضح است؛ در تجربه انسانی عملا جمعیت جدیدی وجود دارد و زنان اصلیترین مشارکت کنندگان هستند. مراقبت کنندههای پوست ضد پیری، رهبر صنعت مراقبت از پوست با ارزش چند میلیارد دلار است و به این زودیها از بین نمیرود.
امید به زندگی زنان در طول سالها به طور چشمگیری افزایش یافته است، در حالی که سن شروع یائسگی در حدود ۵۰ سال ثابت مانده است. این بدان معنی است که زنان بیشتر و بیشتر در یک حالت فاقد هورمون زندگی میکنند؛ یک پدیدهی نسبتا جدید در وجود انسان. هیچ دلیل قاطعی وجود ندارد که چرا مخصوصا زنان مدت زمانی طولانی پس از دورانی که توانایی تولید مثل دارند زندگی میکنند، اما یک فرضیه جالب وجود دارد که میتواند دلیل این قضیه را تا حدودی روشن کند. در حقیقت، آن را «فرضیه مادربزرگ» نام گذاری کردهاند و این فرضیه استدلال میکند که داشتن یک زن مسن برای کمک به پرورش کودکان، تضمین میکند که نسل جوان به حداکثر توانایی تکاملی خود برسد. یعنی داشتن مادربزرگ در خانه برای کمک در امر بزرگ کردن فرزندان، باعث میشود که رفتار خوب، تغذیه مناسب و ایمنی فرزندان تضمین شود که این خود زندگی سالم و طولانی برای فرزندان به ارمغان میآورد. اگر چه به نظر میرسد طول عمر طولانی یک مزیت بزرگ قرن بیست و یکم است، اما درهای زیادی را برای تغییرات وابسته به سن و همچنین بیماریها باز میکند. بسیاری از این تغییرات بر روی پوست اتفاق میافتد، بنابراین داشتن درک کامل از چگونگی تاثیر هورمونها و کمبود آنها بر پوست، میتواند برای متخصص پوست اطلاعات متعددی فراهم کند تا با ارائه راهکارهای موثر و واقع بینانه برای فرد پیر یا فاقد هورمون مفید واقع شود.
بررسی تاثیر هورمونها بر زیبایی پوست
یکی از مهمترین عواملی که در شروع پیری نقش دارد، غدد درون ریز است. اثر این غدد در زنان بسیار مهم است. سیستم غدد درون ریز هورمونهایی تولید میکند؛ هورمونهایی که گاهی اوقات با افزایش سن به شدت کاهش مییابند. هورمونها پیامرسانهای شیمیایی هستند که در اندامهایی مانند تخمدان، غدد فوق کلیوی و غدد تیروئید تولید میشوند. هورمونهای استروئیدی جنسی، هورمونهای مترشحه از تیروئید و هورمونهای رشد در عملکردهای مختلفی مانند رشد، عملکردهای ایمنی، تولید مثل و متابولیسم و حتی گرسنگی و استرس نقش دارند. بر خلاف پیری خارجی، که به عوامل خارجی مانند اشعه ماورای بنفش (UV)، سبک زندگی و آلودگی هوا نیاز دارد تا باعث ایجاد چین و چروک عمیق و آسیب دیدگیهای نوری شود، پیری ذاتی پوست، توسط ساعت بیولوژیکی بدن خودمان اداره میشود. خشکی، چین و چروک جزئی و رنگ پریدگی بخشی از روند طبیعی پیری پوست است. عوامل زیادی همچون جهشهای ژنتیکی، افزایش سیگنالهای التهابی، کاهش تولید چربی و کاهش سطح هورمونها در پیری ذاتی پوست نقش دارند. در این مقاله این تغییرات هورمونی با دقت بیشتری بررسی میشود تا مشخص شود که اهمیت آنها برای سلامت پوست، به ویژه در زنان، به چه اندازه است، چگونه روی پوست عمل میکنند و بطور خاص چگونه بر پیری پوست تاثیر میگذارند.
هورمون استروژن
وقتی نوبت به هورمونهای معروف میرسد، استروژن جایزه شناخته شدهترین و پربحثترین را میگیرد. با این حال، باورهای غلط بسیاری در مورد این ماده دست نیافتنی و فوق العاده مهم وجود دارد. اول از همه، این فقط یک هورمون زنانه نیست. درست است که در درجه اول در تخمدانها ساخته میشود و در زنان به وفور یافت میشود، اما در مردان نیز یافت شده و در بافتهای مختلف دیگر به غیر از تخمدانها نیز ساخته میشود. ثانیا، کلمه استروژن در واقع گروهی از هورمونهای مشابه شیمیایی را در بر میگیرد، بنابراین یک ماده واحد نیست. استروژن شامل استرادیول (فراوانترین شکل در زنان بالغ) استریول (استروژن اولیه در دوران بارداری) و استرون (که در دوران یائسگی تولید میشود) میباشد. در زنان، جالب است که استروژنها با تبدیل هورمونهای مردانه، که در مجموع به عنوان آندروژن شناخته میشوند، به استروژن، تولید میشوند. این آندروژنها در ابتدا از کلسترول، استروئید اصلی که بسیاری از خانوادههای هورمون استروئید را ایجاد میکند، حاصل میشوند. تبدیل از کلسترول به آندروژن یا از آندروژن به استروژن، همه از طریق عملکرد برخی از آنزیمهای اصلی انجام میشود. بدون این آنزیمها تبدیل هورمونی امکان پذیر نیست. پوست، در میان عملکردهای بیشمار خود، همچنین دارای اجزای لازم برای تولید کلسترول و نیز استروئیدهای جنسی است.
در پوست استروژنها بر ضخامت پوست، ایجاد چین و چروک و رطوبت پوست تاثیر میگذارند. استروژنها میتوانند برای حفظ تعادل مایعات و یکپارچگی ساختاری، گلیکوزآمین گلیکانها (GAG)، مانند اسید هیالورونیک را افزایش دهند. آنها همچنین میتوانند تولید کلاژن در پوست را افزایش دهند، در آنجا ضخامت اپیدرم را حفظ میکنند و اجازه میدهند پوست مرطوب، بدون چین و چروک و توپر بماند. در طی دوره افزایش فعالیت هورمونی، مانند بارداری یا با استفاده از برخی داروهای خوراکی ضد بارداری، رنگدانه سازی پوست در برخی مناطق در معرض آفتاب مانند پیشانی، بینی و گونهها تشدید میشود. این پدیده که به ملاسما معروف است، کاملا مربوط به هورمونها بوده و نمونه بارزی از اثرات هورمونی بر روی رنگدانههای پوستی میباشد. پوست تنها عامل خارجی بدن نیست که از استروژن سود میبرد. استروژن علاوه بر ایجاد پوستی توپر و سالم، میتواند موها را نیز بلند و سالم کند. در دوران بارداری زنان اغلب رشد مو را تجربه میکنند، جایی که مرحله آناژن طولانی میشود. پایین آمدن سطح استروژنیک پس از زایمان و حتی یائسگی باعث کم پشت شدن موها و ریزش آنها میشود، که گاهی اوقات باعث ریزش موی قابل توجهی که اصطلاحا به تلوژن افلوویوم معروف است، میشود.
در اصل استروژنها به پوست و مو ما کمک میکند تا جوان باقی بمانند. البته با بلوغ، قاعدگی و یائسگی، پروژسترون نیز یکی از بازیگران و عوامل اصلی است. با این حال، هنوز تحقیقات کمی در این مورد انجام شده و امیدواریم تا در آینده تحقیقات، روابط و واکنشهای بین استروژن و پروژسترون را روشنتر کند.
هورمون تستوسترون
تستوسترون اصلیترین هورمون مردانه است و دلیل اصلی همه چیزهایی است که یک مرد را به خوبی و کاملا مرد میکند. موهای زبر، پوست ضخیم و چرب و به طور کلی علایمی که در آینده سبب پیری پوست میشود، همه به دلیل تستوسترون است. آلوپسی یا طاسی سر زنان به افزایش سطح آندروژن نسبت داده میشود و شایعترین علت ریزش مو در زنان است. با افزایش سن، نسبت استروژن و آندروژن نامتعادل میشود و تغییرات حاصل از این عدم تعادل پس از یائسگی مشاهده میشود. از آنجایی که آندروژنها، بویژه تستوسترون، در تولید سبوم پوست نقش دارند، در هنگام عدم تعادل هورمونها در دوران قاعدگی یا یائسگی، زنان ممکن است افزایش چربی یا حتی آکنه بزرگسالان را داشته باشند. اثرات آندروژن بر روی پوست در هر دو جنس زن و مرد مهم است، زیرا هر دو جنسیت میتوانند اثرات تغییر سطح آندروژن را تجربه کنند.
هورمونهای تیروئیدی
تیروئید یک غده پروانهای شکل کوچک است که در جلوی جعبه صدایی حنجره قرار دارد. غده تیروئید دو هورمون تیروئیدی تولید میکند که بر متابولیسم، رشد مغز، تنفس، دمای بدن، قدرت عضلات، سلامت استخوان، خشکی پوست، چرخه قاعدگی، وزن و سطح کلسترول تاثیر میگذارند. باز هم وقتی صحبت از تاثیر این هورمونها بر زیبایی پوست میشود، تعادل مهمترین چیز است. مقادیر زیاد این هورمونها میتواند پوست را گرم، عرق کرده و برافروخته کند. مقادیر خیلی کم این هورمونها نیز باعث میشود پوست خشک، درشت و ضخیم شود و تعریق کاهش یابد. اختلال عملکرد تیروئید همچنین میتواند منجر به کم پشت شدن مو و در نهایت ریزش مو شود.
در مجموع تاثیر هورمونها بر زیبایی پوست و بدن انسان به قدری زیاد است که اهمیت بررسی و مطالعه آن بر هیچ کسی پوشیده نیست و همین اهمیت چشمگیر، عامل تحقیقات و مطالعات فراوان روی هورمونها، تاثیر مواد مصرفی مختلف و همچنین مواد غذایی بر روی سطح هورمونها، راهکارهای افزایش و کاهش هورمونها و… شده است.
منبع: DoctorClaudia