واکسن‌های کووید-۱۹ ایمن هستند و واکسینه شدن به مصونیت از شما در برابر بیماری کووید-۱۹ شدید و مرگ ناشی از این بیماری کمک خواهد کرد. شما ممکن است برخی عوارض جانبی خفیف واکسن‌های کرونا را بعد از واکسینه شدن تجربه کنید که نشانه این است که بدن شما در حال محافظت از خود است. در این مقاله از تریتا، به شرح عوارض واکسن‌های کرونا می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
برای آشنایی با انواع روش‌های ساخت واکسن توصیه میشود ویدئوی زیر را مشاهده کنید:
مزایای واکسینه شدن چیست؟
واکسن کووید-۱۹ در نتیجه ایجاد پاسخ ایمنی به ویروس SARS- Cov-۲، در برابر بیماری کووید-۱۹ محافظت ایجاد می‌کند. توسعه ایمنی از طریق واکسیناسیون، به این معنی است که خطر ابتلا به بیماری و عواقب آن کاهش می‌یابد. این ایمنی به شما کمک می‌کند که اگر بدن شما در معرض ویروس قرار بگیرد، با آن مبارزه کند. واکسینه شدن ممکن است از افراد اطراف شما نیز محافظت کند چون اگر شما از آلوده شدن خود محافظت کنید، احتمال اینکه فرد دیگری را آلوده کنید، کمتر است. این امر به ویژه برای حفاظت از افراد در معرض خطر بیماریهای شدید کووید-۱۹ ، مانند کادر درمان، سالمندان و افراد با دیگری که به بیماری دچار هستند، مهم است.
واکسن‌های کووید-۱۹ برای بیشتر افراد ۱۸ سال و بالاتر ایمن هستند، از جمله از جمله کسانی که بیماریهای زمینه‌ای داشته‌اند، مانند اختلالات خودایمنی. این بیماریهای عبارتند از: فشار خون، دیابت، آسم، بیماریهای ریوی، کبد و کلیه، و همچنین عفونت‌های مزمن که پایدار و کنترل‌شده هستند. افراد زیر قبل از دریافت واکسن باید حتما شرایط خود را به واکسیناتور توضیح دهند:
- افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها در معرض خطر است.
- زنانی که باردار هستند و یا از کودک خود مراقبت می‌کنند.
- افرادی که سابقه آلرژی‌های شدید، به ویژه به واکسن (و یا هر یک از مواد تشکیل‌دهنده واکسن) دارند.
- افرادی که بدن آن‌ها به شدت ضعیف است.
می‌توانید مقاله تریتا در مورد انواع واکسن‌های کرونا را مطالعه کنید.
آیا می‌توانیم پس از واکسینه شدن اقدامات احتیاطی را متوقف کنیم؟
واکسیناسیون از ابتلا به درجه شدید بیماری و مرگ جلوگیری می‌کند. برای چهارده روز اول پس از واکسیناسیون، سطح قابل‌توجهی از مصونیت ایجاد نمی‌شود؛ بلکه بعد از آن، مصونیت به تدریج افزایش می‌یابد. برای واکسن‌های تک دوزی، ایمنی عموما دو هفته پس از واکسیناسیون رخ خواهد داد. برای واکسن‌های دو دوز، هر دو دوز برای رسیدن به بالاترین سطح ایمنی ممکن مورد نیاز است. در حالی که واکسن‌های کرونا از شما در برابر بیماریهای جدی و مرگ محافظت می‌کند، همچنان مشخص نیست که این واکسن‌ها از انتقال بیماری هم جلوگیری می‌کنند یا خیر. با این حال، هیچ واکسنی ۱۰۰ درصد موثر نیست.
برای کمک به ایمن نگه داشتن خود و دیگران، و در حالی که تلاش‌ها برای کاهش انتقال ویروس و پوشش واکسیناسیون ادامه دارد، باید حداقل ۱ متر از دیگران فاصله بگیرید، سرفه و یا عطسه را در آرنج خود بپوشانید، اغلب دستان خود را تمیز کنید و ماسک بزنید، به خصوص در فضاهای بسته، شلوغ و یا با تهویه ضعیف. همیشه براساس موقعیت و خطری که در آن زندگی می‌کنید، از راهنمایی‌های مقامات محلی پیروی کنید.
آیا واکسن‌های کرونا برای کودکان ایمن است یا عوارض دارد؟
معمولا روند واکسیناسیون در ابتدا در بزرگسالان مورد آزمایش قرار می‌گیرد و سپس در کودکان، زمانی ارزیابی میشود که ایمنی در بزرگسالان به اثبات رسیده باشد، زیرا کودکان در حال رشد و نمو هستند. کووید-۱۹ همچنین یک بیماری جدی و خطرناک در میان افراد مسن است. اکنون که واکسن‌ها برای بزرگسالان ایمن هستند، آن‌ها در کودکان مورد مطالعه قرار میگیرند.
آزمایش‌های واکسیناسیون برای کودکان در حال انجام است و سازمان بهداشت جهانی توصیه‌های خود را زمانی به روز خواهد کرد که شواهد یا وضعیت اپیدمیولوژیک تغییر در سیاست را توجیه کند. در حالی که منابع واکسن‌های موجود محدود است، اولویت در حال انجام، واکسینه کردن کسانی است که بیشتر در معرض خطر بیماریهای جدی قرار دارند و هنوز در بسیاری از نقاط جهان واکسینه نشده‌اند. یعنی:
- افراد مسن
- افراد مبتلا به بیماریهای مزمن
- کادر درمان
اغلب کودکان در معرض خطر پایین بیماریهای جدی قرار دارند و واکسیناسیون آن‌ها در درجه اول در مورد کاهش انتقال بیماری است، که می‌تواند از طریق اقدامات بهداشت عمومی نیز به دست آید، از جمله:
- رعایت فاصله فیزیکی از دیگران
- تمیز کردن مداوم دست‌ها
- عطسه کردن و سرفه کردن در آرنج
- ماسک زدن در صورت مناسب بودن سن
- اجتناب از فضاهای شلوغ با تهویه ضعیف
آیا داشتن عوارض جانبی واکسن‌های کرونا به این معنی است که واکسن اثربخش بوده است؟ نداشتن عوارض جانبی به چه معناست؟
واکسن سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا از فرد در برابر ویروس محافظت کند. این فرآیند گاهی اوقات می‌تواند باعث عوارض جانبی مثل تب، لرز و یا سردرد شود اما همه افراد این را تجربه نمی‌کنند. وجود یا بزرگی واکنشی که ممکن است در هنگام واکسیناسیون داشته باشید، پاسخ ایمنی شما به واکسن را پیش‌بینی نمی‌کند. برای ایجاد مصونیت، لازم نیست حتما عوارض جانبی واکسن‌های کرونا را تجربه کنید.
چرا طبیعی است که عوارض واکسن‌های کرونا را تجربه کنیم؟
واکسن طوری طراحی شده است که بدون خطر ابتلا به این بیماری، برای افراد مصونیت ایجاد کند. معمول است که هنگام دریافت واکسن برخی عوارض جانبی ملایم تا متوسط را تجربه کنید. این به این دلیل است که سیستم ایمنی بدن، دستور می‌دهد که بدن به روش‌های خاصی به حضور واکسن واکنش نشان دهد. مثلا این سیستم، جریان خون را افزایش می‌دهد تا سلول‌های ایمنی بیشتری بتوانند در آن گردش کنند و دمای بدن شما را بالا می‌برد تا ویروس را از بین ببرد.
عوارض جانبی خفیف تا متوسط، مانند تب و یا دردهای عضلانی درجه پایین، طبیعی هستند و عوامل هشداردهنده‌‌ای محسوب نمیشوند، بلکه نشانه این هستند که سیستم ایمنی بدن به واکسن، به ویژه آنتی‌ژن (ماده‌ای که واکنش ایمنی را تحریک می‌کند) واکنش نشان می‌دهد و آماده مبارزه با ویروس میشود. این عوارض جانبی معمولا بعد از چند روز به خودی خود از بین می‌روند.
عوارض جانبی معمولی و ملایم نشانه خوبی هستند. آن‌ها به ما نشان می‌دهند که واکسن موثر است. هرچند تجربه نکردن عوارض جانبی به این معنی نیست که واکسن بی‌اثر است. این به این معنی است که هر کسی به طور متفاوت واکنش نشان می‌دهد.
عوارض جانبی شایع واکسن‌های کرونا
همانند هر واکسن دیگری، واکسن‌های کووید-۱۹ می‌توانند باعث عوارض جانبی شوند که اغلب آن‌ها ملایم یا متوسط هستند و در عرض چند روز به خودی خود از بین می‌روند. همانطور که در نتایج آزمایش‌ها بالینی نشان داده شده است، عوارض جانبی جدی‌تر یا طولانی‌تر نیز ممکن است بروز پیدا کنند.
عوارض جانبی گزارش‌شده واکسن‌های کووید-۱۹ اغلب ملایم تا متوسط بوده و چند روز بیشتر طول نکشیده است. عوارض جانبی معمول عبارتند از:
- درد در محل تزریق
- تب
- خستگی
- سردرد
- درد عضلانی
- لرز
- اسهال
- حالت تهوع
احتمال بروز هر یک از این عوارض جانبی پس از واکسیناسیون با توجه به نوع واکسن متفاوت است.
عوارض جانبی که کمتر شایع هستند
پس از دریافت واکسن، باید از فردی درخواست شود که به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در محل واکسیناسیون بماند تا کادر درمان، در صورت بروز هر گونه واکنش فوری در دسترس باشند. اگر افراد هر گونه عوارض جانبی غیر منتظره یا مشکلات دیگری مانند عوارض جانبی که بیش از سه روز طول میکشد را تجربه کنند، باید به آن را به کلینیک‌های محلی خود اطلاع دهند. عوارض جانبی کمتر شابع نیز برای برخی از واکسن‌های کووید-۱۹ گزارش شده است که شامل واکنش‌های آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی است. اما این واکنش بسیار نادر است.
عوارض جانبی طولانی‌مدت
عوارض جانبی معمولا در چند روز اول دریافت واکسن رخ می‌دهد. از زمان آغاز اولین برنامه واکسیناسیون سراسری در اوایل دسامبر ۲۰۲۰، صدها میلیون دوز واکسن تزریق شده است. نگرانی‌هایی در مورد واکسن‌های کووید-۱۹ وجود دارد که آن‌ها مردم را به کووید-۱۹ دچار می‌کنند. اما هیچ یک از واکسن‌های تایید شده حاوی ویروس زنده کووید-۱۹ نیستند، که به این معنی است که واکسن‌های کووید-۱۹ نمی‌توانند شما را به کووید-۱۹ بیمار کنند.
بعد از واکسیناسیون، معمولا چند هفته طول میکشد تا بدن در برابر SARS-CoV-۲، ویروسی که باعث کووید-۱۹ میشود، مصونیت پیدا کند. بنابراین ممکن است یک فرد قبل یا بعد از واکسیناسیون به ویروس کرونا آلوده شود. علت آن این است که واکسن زمان کافی برای ایجاد مصونیت را نداشته است.
تجربه کردن عوارض جانبی واکسن‌های کرونا بعد از واکسینه شدن به این معنی است که واکسن کار می‌کند و سیستم ایمنی شما همان طور که باید، واکنش نشان می‌دهد، واکسن ایمن است و واکسینه شدن به حفاظت از شما در برابر کووید-۱۹ کمک خواهد کرد. اگر پس از دریافت اولین دوز واکسن mRNA کووید-۱۹ واکنش آلرژیک شدید یا فوری داشتید، نباید دومین دوز از هر یک از واکسن‌های mRNA کووید-۱۹ را دریافت کنید. پس از یک واکنش آلرژیک در مورد دریافت نوع دیگری از واکسن پرس‌و‌جو کنید.
توصیه‌هایی برای تسکین عوارض جانبی واکسن‌های کرونا
با پزشک خود در مورد مصرف داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن، استامینوفن، آسپرین و یا آنتی‌هیستامین‌ها صحبت کنید. اگر هیچ دلیل پزشکی دیگری ندارید که از مصرف نرمال این داروها جلوگیری کند، می‌توانید از این داروها برای تسکین عوارض بعد از واکسیناسیون استفاده کنید. توصیه نمی‌شود که این داروها را قبل از واکسیناسیون به منظور جلوگیری از عوارض جانبی مصرف کنید.
برای کاهش درد و ناراحتی در جایی که واکسن تزریق شده است:
- از یک دستمال تمیز، سرد و خیس بر روی آن منطقه استفاده کنید.
- از بازوی خود استفاده کنید و یا آن را نرمش دهید.
برای کاهش ناراحتی ناشی از تب:
- مایعات بنوشید.
- به آرامی لباس بپوشید.
اگر دومین دوز را دریافت کردید، عوارض جانبی بعد از عکس دوم شما ممکن است شدیدتر از آن‌هایی باشد که بعد از تزریق دوز اول خود تجربه کرده‌اید. این عوارض جانبی علائم طبیعی هستند که نشان می‌دهند بدن شما در حال ساخت حفاظت است و باید ظرف چند روز از بین برود.
پس از دریافت دز اول حالم بسیار طبیعی بود ولی چند ساعت پس از دریافت دز دوم سردرد و گرفتگی و درد گردن سراغم آمد که با یک مسکن استامینوفن حالم خوب شد ولی نیم ساعت بعد دچار لرزش خفیف و طپش قلب و استرس شدم. بدون هیچ دلیل و زمینه قبلی دلشوره و اضطراب عجیبی گرفتم و با مشورت یکی از دوستان پزشکم، با نفسهای عمیق و مصرف یک آرامبخش حالم کم کم خوب شد و دیگر مشگلی نداشتم.
همه مردم دچار عوارض نمیشوند و آن عده که عوارض مثل تب و گرفتگی عضله و بیحالی میشوند اصلا نگران نباشند چون در ۷۲ ساعت بعد از واکسن هم.ی طبیعی هستند و موقت و در افراد مختلف متفاوت هستند. اگر واکسن نزدید حتما اینکار را بکنید و با جان خود و اطرافیان بازی نکنید. اگر واکین نزنید شک نکنید که بالاخره دچار خواهید شد و خدای ناکرده کارتان به آی سی یو و…میکشد و میلیونها تومان هزینه روی دستتان خواهد گذاشت. به محض ابنکه نوبتتان شد ثبت نام کنید و طبق تاریخ و ساعت مشخص شده وا سنتان را بزنید.
حتما صحبت هایی اینچنینی را شنیده اید که : مثلا پدرم ۸۵ سالش بود و کاملا سالم، اما چند هفته پس از زدن واکسن کلیه هایش عفونت کرد ! یا عمویم ۷۵ سالش بود و کاملا سالم اما چند روز پس از زدن واکسن دچار لختگی خون شد و… دیگر صحبتهای مشابه. اما سوال اینجاست که مگر قبل از آمدن واکسن ما سکته و لختگی خون و بیماریهای دیگر نداشتیم ؟ قطعا اگر واکسن هم نمیزدن آن بیماریها سراغشان میرفت. امروزه چون اکثرا افراد مسن واکسینه شده اند یک عده از نزدیکان افرادی که سکته کرده یا دچار بیماریهای دیگر شده، همه بیماریهایشان را تا آخر عمر گردن واکسن خواهند انداخت ! فقط مانده بگویند فلان کس بعد از زدن واکسن تصادف کرد و الان در کماست و بیمارستان بستری شده ! و اگر واکسن نمیزد این اتفاق نمیافتاد. یه صحبتهای مشابه دیگر.
نباید تمام بیماریهایی که در زمانهای قبل از کرونا و واکسن زدن در جامعه وجود داشت را گردن واکسن بیاندازیم. طبق آمار، ۸۵ درصد کسانی که کرونا میگیرند و بستری میشوند واکسن نزده یا بلافاصله پس از دریافت واکسن دز اول یا دوم مسائل بهداشتی را کنار گذاشتند و به گمان اینکه دیگه واکسن زده هستند نیازی به استفاده از ماسک نیست! و خواستند مثل ایام قبل از کرونا زندگی کنند ! همه باید بدانیم که سه هفته پس از تزریق دز دوم میشود گفت که بدن مصونیت داره اما ممکنه کرونای خفیف بگیریم و یا کرونا را به اشخاص واکسن نزده منتقل کنیم.
بسیار ممنون از نظر ارزشمند شما. اطلاعات مفیدی رو ارائه دادید.
از شما ممنونیم 👌🌹